Page Text
________________
हीरसोभाग्यम्
[सर्ग १५ श्लो० १५-१६ ।
पार्वत्या अङ्ग शरीरं यस्याम् । शंकरः श्वेतवर्णः, पार्वती तु कनककेतकी पीतवर्णा । पुनः किंभूता। श्रित शिति श्यामवर्ण गलनाल कण्ठपीठं यया । पुनः किं कुर्वन्ती । स्वःस्रवन्ती गगनगङ्गां श्रयन्ती शिरसि सिद्धधुनीं दधती ॥
બ્લેકાર્થ
શત્રુંજય પર્વતના કેઈ પ્રદેશમાં કૌતુકી શિલ્પીએ નિર્માણ કરેલી ભીંત ઈશ્વરના શરીરની તુલના કરતી શોભે છે. ભીંતને ઉપરનો ભાગ મેઘ વડે સુશોભિત છે, ઈશ્વરના કંઠના સમીપને ભાગ મેઘની જેમ શ્યામ કાતિથી શેભે છે, અર્ધભાગરૂપ પાર્વતીને રંગ સુવર્ણમય છે, ભીંતને ઉપરના ભાગમાંથી ઝરણાનું પાણી પડી રહ્યું છે, ઈશ્વરના મસ્તક ઉપર આકાશગંગા ધારણ કરાઈ છે. આ રીતે ઈશ્વરના શરીરની જેમ શત્રુંજયની ભીંત શેભી રહી છે. જે ૧૫
स्फटिकघटितशझोत्सङ्गसङ्गी तरङ्गी
भवदलिकुलशाली चम्पकः पुष्पपीतः । दशशतनयनस्याध्याश्रितस्वःकरणाः
कलितकनककान्तेः कान्तिमादान्मघोनः ॥१६॥ यत्र शत्रुजये क्वचन प्रदेशे चम्पको हेमपुष्पकः मघोनः पुरंदरस्य कान्ति शोभामादाजामाह । शकसदृशः संजायते स्मेत्यर्थः । 'कान्तिद्युतिभूषेच्छासु' इत्यनेकार्थः । किंभूतश्चम्पकः । स्फटिकैः श्वेतरत्नैर्धटित निष्पादितमर्थाद्विरञ्चिना विरचित यच्छ्रङ्ग शिखरं तस्योत्सङ्गः काडा मध्य तत्र सङ्गोऽस्यास्तीति स्फटिककूटोपरिप्ररूढः । पुनः किंभूतः। तरङ्गीभवद्भिः अनेकश्रेणीबन्धागमनात्कल्लोललीलां कलय द्भिरमन्दमकरन्दास्वादोन्मदिष्णुभाव बिभ्रद्भिरलिनां भ्रमराणां कुलवृन्दः शालते शोभते इत्यवंशीलः । यद्यपि च लोकावत्या 'वहिरइनपुण्यो गीतभमरचंपइनवइठ्ठो । सोलकलासंपुन्नचन्दअंधलइ न दिठ्ठो ॥' इत्यादि श्रूयते । तथापि 'विचिन्वती पान्थपतहिसनरपुण्यकर्माण्यलिकजलच्छलात् । व्यलोकयच्चम्पककोरकावली: स शम्बरारेबलिदीपका इव' इति नैषधोक्त्या चम्पकेऽपि भृङ्गागमनसंभवो दृश्यते । पुनः किंभूतः । पुष्पैविकसत्कुसुमेः पीतो हारिद्रवर्णः । मघोनः किंभूतस्य । दशशतानि सहस्र नयनानि नेत्राणि यस्य । पुनः किंभूतस्य । अध्याश्रितः स्वकीयारोहेण पृष्ठे प्रतिष्ठां प्रापितः स्वःकरेणुरैरावणो येन । एतावता अभ्रमूवल्लभारूढः । पुनःकिंभूतस्य । कलिता धृता कनकवत्स्वर्णस्येव कान्तिदेहातिः शोभा वा येन । 'चम्पकोऽस्मिन्सपुष्पः' इति पाठे अस्मिन् शजये सपुष्पः स्मेरत्प्रसूनपरिचितश्चम्पकद्रुमः ॥
શ્લેકાર્થ અરાવણ હાથી ઉપર આરૂઢ થયેલ, હજાર નેત્રવાળે અને કંચનવર્ણ શરીરની શોભાને ધારણ કરતે ઈન્દ્ર જેમ શોભે તેમ શત્રુંજય પર્વત ઉપર રહેલા સ્ફટિક રત્નના.
| SR No. | 005969 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 03 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |