Heersaubhagya Mahakavyam Part 03

SR No.: 005969
Original Sutra Author: Devvimal Gani
Author: Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah
Publication Year: 1979
Total Pages: 444
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 179

.६२८
हीरसौभाग्यम् [सर्ग १५ श्लो० १२-१३ શત્રુંજય પર્વત, જાણે ચન્દ્ર, સૂર્ય, રત્ન અને દીપકને જીતવા માટે આપેલા અંધકારથી સેવા ન હોય ! | ૧૨ છે
जडिमशितिमवर्षायुष्कलोलस्वभावा
धुरसेमिरविरोधोदन्वदभ्यर्थनाद्यम् । निजमखिलमसातं हातुमब्दैः समेत्या
निशनिवसनदम्भाक्ति तपस्तप्यतेऽस्मिन् ॥१३॥
अब्दैमधेः समेत्य अत्रागत्य अनिशं निरन्तरं यन्निवसन निवासः स्थितिकरणम् । वर्षानन्तरं हि वारिदाः क्वापि गिरी बसन्तीति कविसमयः। तस्य दम्भात्कपटात । उत्प्रे क्ष्यते-अस्मिन् शत्रुजये तप उपवसनादि तप्यते किं क्रियत इव । किं कर्तुम् । निजमात्मीयमखिल समस्तमप्यसातं दुःख हातुम् । ओहाक् त्यागे' इत्यस्य प्रयोगः । त्यक्तम् । किंभूतमसातम् । जडिमानं जाड्यमज्ञानं डलयोरैक्यात् जलमयतां जडाशयताम्, तथा शितिमान निन्धकृष्णभावम्, तथा वर्षायुक वर्षाकाले यावज्जीवितव्यताम् । 'शरद्धनात्पयः' इति वचनात् । तथा लालस्वभावतामस्थिरत्व चञ्चलाशयत्वम् । यदुक्तम्- 'क्षारो वारिनिधिः
कळपश्चन्द्रो रविस्तापकृत्पर्जन्यश्चपलाशयः स्वयमिहा दृश्यः सुवर्णाचलः । काष्ट कल्पतरुषत्सुरमणिः स्वर्धामधेनुः पशुः............तत्केन साम्यं सताम् ।।' इति लोकांक्त । तथा उद्धरा उत्कटा प्रबला ये समिराः पवनास्तैः सह विरोधी धैरम् । यदुक्तम्-'सज्जन सावन मेहज्यू उन्नहिए गहगट्ठ । पिशुनपचनभइसंचरे मारिकिएदहवट्ट ॥' इति । पुनरप्युक्तम्"विलपति कृषा सारङ्गोऽयं त्वमुन्नतिमानहो जलमपि च ते संयोगोऽयं कथंचिदुपस्थितः । । उपक्रतिकृते प्रड्व चेतः कुरुष्व यदग्रतो भ्रमति पवनःकस्त्वं कोऽयं क्व ते जलबिन्दवः ।।' तथा 'अहह... समीरण दारुण किमिदमाचरितं चरितं त्वया । यदिह चातकचञ्चुपुटे.दरे पतति पारि तदेव निवारितम् ।।' इत्यपि सूक्तोक्तेः । समुद्रात्सकाशादभ्यर्थना प्रतिवर्षपानाययाच्या परस्मादभ्यर्थदानम् । यदुक्तम्- अब्दैर्वारिजिघृक्षयार्णवगतः साक वजन्ती मुहुः' इति खण्डप्रशस्तौ । तथा मेघा हि समुद्रात्सलिल' याचित्वा भूमण्डले वर्षन्तीति जनश्रुतिः । एते प्रकारा आद्याः प्रथमा यत्र तत् ॥
શ્લોકાથ
શત્રુંજય પર્વત ઉપર મે નિરંતર રહેલા હતા ! પિતાની જડતા, (જલતા) વર્ષાકાળપર્યત જ જીવન ધારણ કરવું, ચપલ સ્વભાવ, પ્રચંડ પવન સાથેની શત્રુતા અને સમુદ્ર પાસેથી જલની યાચના કરવી વગેરે પિતાનાં દુઃખો દૂર કરવા માટે જાણે મેળે શત્રુંજય પર્વત ઉપર તપ કરવા માટે આવીને તપસ્યા કરતા ન હોય ! ૧૩ ! १. 'वायुः समीरसमीरौ' इति हैमकोशाध्रस्वकारघटितसमिरशब्दः साधुः.