________________
५८२
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १४ श्लो. २३७-२३९
गयो राज्ञो भयेन कीनाशदाम करणातङ्केन । पुनः किंभूता ! त्रासादाकस्मिकभयादति. मात्रमतिशयेनास्थिरे चञ्चलतमे नेत्रपत्रे विलोचनदले यस्याः । केव । मृगीव । यथा व्याधेन लुब्धकेन वेधीकृता शरव्या विहिता । 'रुषा शरव्याकरणे दिवौकसाम्' इति नैषधे । यकारसहितस्यापि च्चिप्रत्ययः । काययष्टी तनुलता यस्याः तादृशी मृगी सारङ्गी व्याधस्य भयेन प्रणश्यन्ती त्रासान्नितान्ततरलेोचना स्यात् ।।
કલેકાથ
શિકારીએ જેને પિતાનું લક્ષ્ય બનાવી છે તેવી હરણીની જેમ ભયભીત બનીને સમુદ્રમાં દેડદેડ કરતી “વાદાલ” નામની માછલી પિતાના પતિને કહે છે : છે ૨૩૭ वादाली किमाललाप तदेवाहवादाल कुद्दालवदानने किं दंष्ट्राः स्फुटीकृत्य सुखेन शेषे । गम्भीरताभिश्चलुकीकृताब्धेस्त्वद्भानुसूनुर्यदुपैति भूपः ॥ २३८ ॥
हे वल्लभ वादाल सहस्रदंष्ट्र, आनने स्वमुखे कुद्दालवद्भुखननोपकरणविशेषानिव । 'कोदाला.' इति लोके प्रसिद्धाः । दंष्ट्रा दाढाः स्फुटीकृत्य विकाश्य सुखेन जलशयेन किं कथं शेषे निद्रायमाणो वर्तसे । यत्कारणात त्वद्धानसनः तव सूनुनन्दना धर्मराजो वर्तते त्वद्वधकः अकब्बर उपैति समागच्छति। सोऽलपत्-भद्रे, अहं समुद्रमध्ये, तन्मां कथं मारयिष्यति । अत एव सा वक्ति । किंभूतः साहिः । गम्भीरताभिः स्वगाम्भीर्यः चुलुकीकृतः गण्डूषमात्राम्भोविहितोऽब्धिः समुद्रो येन । कुम्भो. द्भववत्पीतपयोनिधिस्तत्कथमात्मानं रक्षसि ॥ युग्मं संगत्या न क्रियया ॥
બ્લેકાથી
એક હજાર દાંતવાળા હે વાદાલ! પિતાના મુખમાંથી કેદાળા જેવી દાઢા બહાર કાઢીને સુખપૂર્વક કેમ સૂતે છે ! કારણ કે યમરાજ સમાન અકબર બાદશાહ તારો વધ કરવા આવી રહ્યો છે.” ત્યારે વાદાલે કહ્યું કેઃ “હું સમુદ્રની મધ્યમાં છું. મારો વધ તે કેવી રીતે કરશે!” ત્યારે માછલી બેલી કે પોતાની ગંભીરતાથી જેણે સમુદ્રને ચુલક (કેગળા ) માત્ર કરી દીધું છે તે અગસ્તિ-ઋષી સમાન અકબરથી તું તારું રક્ષણ કેવી રીતે કરી શકીશ!” ૨૩૮ છે
स स्माहेति सहस्रदंष्ट्रमहिलामालिङ्गय लीलालसो
मा गाः साध्वसमध्वराशनपतेः पाथोधिनेमेरतः। श्रीमत्सूरिगिरा महाव्रतिवपुःपाथोनिशोपासनाप्रोदभूतप्रणयादिव प्रियतमे नास्मान्हिनस्ति प्रभुः ॥ २३९ ।।