________________
५७२
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १४ श्लो० २२०-२२१
___ काचियघ्री दयित स्वभार द्वीपिन व्याघ्रमित्युवाच इति जजल्प । इति किम् । हे नाथ द्वीपिन, स्मयमाना विकसन्तो ये असनशाखिनः पीतसाला 'वीउ' इति नाना सिद्धास्तरवस्तेषां शाखया सह वपुषा स्वशरीरेण किमभ्यसूयामीा कुरुषे । असमशाखानां व्याघ्रस्य तुल्यत्वेनोपमान श्यते । यथा रघुवंशे-व्याघ्रनभी। फुल्लासनाग्रविटपानिव' इति । किमिति प्रश्ने । हे द्वोपिन्, त्व किं नावैषि न जानासि । यत्काररणाद्भवृषा पृथ्वीपुरंदरः साहिस्त्वां हन्तुमेत्यागच्छति ॥
લોકાથ
કઈ વાઘણે પોતાના પતિ વાઘને કહ્યું : હે પ્રિય સ્વામી, વિકસ્વર એવા પીતસાલાવીકે નામના વૃક્ષની પિત્તવણી શાખા સાથે પિતાનાં શરીર વડે ઈષ કેમ ધારણ કરે છે! તું નથી જાણતા કે અકબર બાદશાહ તારે શિકાર કરવા માટે આવે છે! ૨૨૦
रमस्व समुख योषे यदस्मान्न हन्ति यतिजम्भारेगिरा सः ।। मुदा पिबति यन्मां पुण्डरीकं सुदृष्टिरिव शैलं पुण्डरीकम् ।। २२१ ॥
व्याघ्रीपतिरपि स्वां द्वीपिनीं प्रियां प्रत्युवाचेति संबन्धः । हे योषे द्वोपिनि व्याघ्रि, सह सुखेन वर्तते यत्तत्ससुखं सौख्यसहित तथा स्यात्तथा रमस्व स्वेच्छया मया सह विलास विधेहि । यत्कारणात्सोऽकब्बरसाहिः यतिजम्भारेर्मुनिमघोनः गिरा वाचा अस्मानात्मनां यावज्जातीन हन्ति न हिनस्ति । हे व्याघ्रि कान्ते, असौ क्षोणीन्द्रः तत्सरिवाक्प्रपञ्चैककारणान्मां पुण्डरीक मुदा हर्षेण मञ्चष्टाशौर्याद्यवेक्षणोद्भूतप्रमोदेन पिबति । अथ वा गर्भितोपमा । पुण्डरीकमिव सिताम्भोजमिव अग्निदिग्गजमिव स्मितसहकारभिव वा इक्षुविशेषमिव वा ऋषभस्वामिप्रथमगणधर मिव वा भव्यः सादर पश्यति । 'पुण्डक सिताम्बुजे सितच्छत्रे च भेषजे ।' 'पुण्डरीकोऽग्निदिग्गजे सहकारे णधरे राजलाही जगस्वरे गजज्वरेऽपि प्रत्यन्तरे' इत्यवचूर्णी । 'कौशिकान्तरे व्याघ्र इत्यनेकार्थः । क इव । सुदृष्टिरिव । यथा सम्यग्दर्शनवान् श्राद्धः पुण्डरीक शेल शत्रुजयं पर्वतं प्रोत्या पिबति गच्छन्नागच्छन् वलितग्रोवं मुहुर्मुहुरतृप्त इव प्रेक्षते । चैत्र पूर्णिमायां पञ्चकोटीमुनिपरिवृतपुण्डरीकगणधरस्य मोक्षगमनात् । पुण्डरीक इति नामाद्रिरप्यासीत् । तथा च हैमनाममालायाम्-'अथ व्यात्रा द्वोपी शार्दूलचित्रको । चित्र कायः पुण्डरीकः' इत्येकार्थान्येव नामानि दृश्यन्ते । वृत्ताधपि तथैव व्याख्यानात् । तथा च शत्रजयकल्पे शत्रुजयनामसु-'विमलगिरिमुत्तनिल उतित्तुंशोसिद्धखित्तपुण्डरिउ' इति ॥ इति व्याघ्नमिथुनालापः ॥
શ્લેકાર્થ
ત્યારે વાઘે પિતાની પ્રિયા વાઘણને કહ્યું : હે ડરપોક પ્રિયા, તું શાંતિથી રહે, અને મારી સાથે સ્વેચ્છાપૂર્વક કીડા કર. કારણ કે સૂરીની વાણીથી અકબર મને હણશે