________________
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १० श्लो० २८-३०
મદિરાનું પાન કરવા માટે આવેલા યમરાજાની દાંતની પંક્તિ પ્રગટ થઈ ન હોય ! ૨૮
एतद्भुजारणिसमुत्थमहो हुताश
ज्वालाज्वलद्बहलबाहुजवंशराशेः । उद्गत्वरैः असमरैरिव धूमवारै
राविबभूव शितिमा दिविषत्पदव्याम् ॥२९॥
एतस्याकब्बरसाहे जो दोर्दण्डः स एवारणिरग्निकाप्ठं तस्मात् सम्यक् मित्राणां शारदीनसुधाकरतया अमित्त्राणां परिवर्तप्रधण्डकिरणतया उत्थानं यस्य तादृशं यन्महः प्रबलप्रतापः स एव हुताशो ज्वलज्ज्वालस्तस्य ज्वालाभिरग्रंकषशिखाभिचलन्तो दह्यमाना भस्मीभवन्तो वा ये बहला भूयिष्ठा अतिशयेन बहवः । 'बहोरिष्ठेयिः बहोश्च भूवादेशः' । बाहुजा राजन्याः । 'राजन्यो बाहुसंभवः' इति हैम्याम् । साहिविपक्षपक्षलक्षास्तेषां वंशा अन्वयास्त एव वंशा वेणवो वा तेषां राशिः समूहः तस्मादुद्गत्वरैरुत् ऊर्व गमनशीलैः उच्चनिर्यायिभिरुत्थिता तथा प्रसृमरैर्जगद्यापनशील मवारैर्वायुवाहव्रजैः । 'स्याद्वायुवाहोऽग्निवाहो दहनकेतनः' इति हैम्याम् । उत्प्रेक्ष्यते-दिविषत्पदव्यां देवमार्गे गगनाङ्गणे शितिमा श्यामता आविर्बभूव प्रकटीभूता । प्रायो वंशेषु दह्यमानेषु प्रबला धूमाः प्रादुर्भवन्ति बहुभिश्च दहनकेतन हाधुपरितनभागे च मेचकिमा भवेदिति प्रत्यक्षमेव दृश्यते ॥
શ્લેકાર્થ
બાદશાહનાં ભૂમદંડરૂપ અરણિ કાષ્ટ્રમાંથી ઉત્પન્ન થયેલા પ્રતાપરૂપ અગ્નિની ભીષણ જવાલાએથી ભસ્મીભૂત બનેલા અનેક શત્રુરાજાઓના વંશમાંથી પ્રગટ થયેલા અને તરફ પ્રસરતા ધૂમાડાથી જાણે આકાશમાં પણ શ્યામતા આવી ગઈ! પર
यस्याशुगः प्रसरदाशुगवनिषङ्गा
कांगमेषु लघुहस्ततया कदाचित् । नालक्ष्यताक्षिभिरपि प्रतिपक्षल:
रहे लगन्पुनरबुध्यत युद्धमूनि ॥ ३०॥
__ यस्य साहेराशुगो बाणः । जातावेकवचनम् । युद्धमूर्ध्नि संग्राममस्तके प्रतिपक्षलक्षः परिपन्थिकपृथिवीवासषशतसहनः लघुहस्ततया शीघ्रवेधित्वेन निषङ्गात्तुणीरात आकर्षा
