________________
सर्ग १० श्लो० ३०-३१]
हीरसौभाग्यम्
८९
आकर्षणानि तथा आगमा आगमनानि तेषु कदाचिदपि कस्मिन्नपि समये प्रस्तावे अक्षिभिरात्मीयविलोचनैरपि नालक्ष्यत न दृश्यते स्म । क इव । प्रकर्षण सरन् चलन गच्छन्नाशुगवत् वायुरिव । यथा पवमान आगच्छन्न लक्ष्यते परं पुनरङ्गे काये लगन् प्रहृत्य मध्ये प्रविशन् सोऽबुध्यत ज्ञायते स्म ॥
શ્લોકાથ
જેમ (આંખેથી) પવન આવતે-તે દેખાતું નથી પરંતુ શરીરને સ્પર્શ થવાથી જ જણાય છે તેમ સંગ્રામભૂમિ પર લઘુલાઘવી કલાથી બાદશાહનાં ભાથામાંથી નીકળતા બાણે લાખ શત્રુરાજાઓની આંખેથી દેખાતાં ન હતાં પરંતુ શરીર ઉપર લાગતાં હતાં ત્યારે જ જણાતાં હતાં. ૩૦
यं स्वर्णकायमरिनागनिपातनिष्णं
दृष्टया निपीय हरिवाहनबद्धलीलम् । चित्रं किमत्र यदरातिमहीन्द्रबाहु
कुम्भीनसैः समरमूर्ध्नि जडीबभूवे ॥ ३१॥
स्वर्ण जाम्बूनदं तत्सदृशो गौरवर्णत्वात्कायस्तनूलता यस्य तम्, तथा अरिषु परिपन्थिषु नागाः प्रधानाः । 'सिंहशार्दूलनागाद्याः । स्युरुत्तरपदे प्रख्याः प्रशस्तार्थप्रकाशकाः ॥ इति हैम्याम् । महिपालास्तेषां निपाते यमधामाजिरातिथीकरणे निष्णं निपुणम्, तथा हरिरश्व एव उपलक्षणाद्गजोऽपि वाहनं यानं तत्र बद्धा रचिता लीला क्रीडा वाह्यालीकाचा परस्परसंप्रहारादिका येन तादृशं यं पातिसाहिमकब्घरं दृष्ट्या विलोचनेन निपीयांपीय । भयविह्वलतरलकातरदृशा दृष्ट्वेत्यर्थः । यदरातयः यस्य विपक्षकक्षामङ्गीकुर्वाणा एव महीन्द्रा महामेदिनीमघवानस्तेषां बाहवो दोर्दण्डा एव कुम्भीनसा भुजंगमास्तै डी. बभूवे प्रहरणग्रहणबाणक्षेपणादिप्रकारे निश्चेष्टेः संजातम् । किंकर्तव्यतामूलैरिव आलेख्यलिखितैरिव वा निर्व्यापारैजज्ञे । अत्र प्रकारे किं चित्रं को विस्मयः । यद्गरुडदर्शनादेव तत्कालं व्याला अपि जडीभवन्ति एव । गरुडः किंलक्षणः । सुवर्णस्य कायः पक्षप्रभृति शरीरं यस्य । तथा अरिभूताः शत्रुभावं प्राप्ता ये नागा भुजगास्तेषां निपाते नितरां पाते निष्णो निपुणः । तथा हरेर्गोविन्दस्य वाहनत्बे यानभावे बद्धा निर्मिता लीला विलासो येन ॥
શ્લેકાર્થ યુદ્ધના અગ્રીમ મોરચે રહેલા કંચનવણી કાયાવાળા શત્રુરૂપ સર્વેને હણવામાં ही, सौ. १२