________________
सर्ग १० श्लो ० १५-१६]
हीरसौभाग्यम्
७९
D
શ્લોકાર્થ દિગવિજ્ય યાત્રાનાં પ્રયાણ સમયે રથ-ગજ-અશ્વ અને–પાયદળ-આ ચતુરંગી સેનાનાં ચાલવાથી ઉકેલી રજવડે સમસ્ત દિશાઓના વિભાગે આચ્છાદિત થવાથી, અંધકારનાં કારણે વિયેગની શંકાથી ચક્રવાક યુગલે મુક્તકંઠે રૂદન કર્યું! વ્યભિચારિણી સ્ત્રીઓ હર્ષિત બની ! અને ઘૂવડો ચિત્તમાં આનંદિત થયા. ૧પ
बलवति भूमण्डलाखण्डे दिग्विजयाय प्रतिष्ठमाने सति भाविपराभवाः प्रतीपपृथ्वीपालाः भूकम्परजोवृष्टिदिग्दाहरविमण्डलच्छिद्रादिकानुत्पातान्पश्यन्तीति अत एवादौ त एव प्रोच्यन्ते
धत्ते स्म कम्पमभिषेणयति क्षितीन्द्रे यस्मिन्प्रतीपपृथिवीपुरुहूतपृथ्वी ।
यस्मादतः परमसौ भविता पति, प्रीतेहृदन्तरिति निर्मितताण्डवेव ॥१६॥ यस्मिन्नकम्बरनानि क्षितीन्द्रे वसुधावलयवासवे अभिषेणयति रिपुपार्थिवान्प्रति पता. किनीभिरभिगच्छति सति प्रतीपाः प्रतिभटा ये पृथिवीपुरुहूताः वसुमतीविडौजसः तेषां पृथ्वी वसुंधरा कम्पं वेपथु चञ्चलतां धत्ते स्म दधौ । भूः कम्पते स्मेत्यर्थः । उत्प्रेक्ष्यतेइति हेतोह दन्तः स्वमानसमध्ये प्रीतेः प्रमोदादिव । सम्यनिजचेतोभिप्रेतभर्तरि स्नेहाबा निर्मितं कृतं ताण्डवं नृत्यं यया तादृशीव । इति किम् । यस्मात्कारणादतः परमद्यतनवासरादारभ्य असौ सकलराजचक्रचूडामणीरद्वैतनीतिमतामग्रणीरकब्बरक्षोणीनभोमणीर्मम भर्ता भावी भविष्यति ॥
અવતરણ બલવાન પૃથ્વી પતિ સૂર્ય (અકબર બાદશાહનું) નું દિગવિજય માટેનું પ્રયાણ થતાં શત્રુરાજાએ વડે ધરતીકંપ, રજોવૃષ્ટિ દિગદાહ, સચ્છિદ્ર સૂર્યમંડળ આદિ ભાવિપરભવ સૂચક ઉત્પાતે જોવામાં આવ્યા, તેનું વર્ણન કરતાં પ્રારંભમાં કહે છે –
કાથ પૃથ્વીપતિ (અકબર) નું શત્રુરાજાઓ તરફ પ્રયાણ થતાં શત્રુરાજાઓની પૃથ્વી ४५।-ral aroll! ( ॥ माटे ?) 'माथी भाभी ससययूमय सेवा ॥ બાદશાહ મારો ભાવિ–પતિ થશે ? હદયમાં આ આનંદ થવાથી જાણે પૃથ્વી નૃત્ય ४२॥ २४ी नाय. ! ॥१६॥
