________________
३२०
___हीरसौभाग्यम् [सर्ग १२ श्लो० ११५-११६ ।।
चरितसातानन्दादिप्राप्त्या अतिशायी सर्वोत्कृष्ट उदयो यत्र तादृशो मोक्षः स एव पयोरुह पद्म तस्योदर मध्य तत्र विनोदो विलासस्तत्र पुष्पव्रतो भ्रमरः तत्संबुद्धौ । पुनरम्बु जासनो विधाता तद्वत्स्फुटीकृतः प्रकटितो विशिष्टो मोक्षमार्गाव्यभिचारी सृष्टे रचनायाः क्रमः परिपाटी येन तत्संबुद्धिः ।
પ્લેકાર્થ
ત્રણે ભુવનના ઉપદ્રને શાંત કરનારા અને પિતાની ગંભીરતાથી સમુદ્રના અહંકારને તિરસ્કાર કરનારા હે પ્રભે; આપ જયવંતા વર્તા, મોક્ષરૂપી કમલની મધ્યમાં વિનેદ કરી રહેલા ભ્રમરરૂપ તેમજ બ્રહ્માની જેમ મોક્ષને પ્રગટ કરનારા અને અબાધિત સૃષ્ટિને પ્રગટ કરનારા હે પરમેશ્વર, આપ જય પામે ! છે ૧૧૫
जय प्रमथितान्तराहितपताकिनीनायको-- लसत्कनककेतकीकमलगर्भगौरद्यते । भवाम्बुनिधिनिष्पतन्मनुजयानपात्रोच्छ्सद्यशःसुमसुगन्धितत्रिभुवनात्र जीयाश्विरम् ॥ ११६ ॥
हे प्रमथिता निर्दलिता आन्तरा अन्तर्भवा अन्तरङ्गा अहिताः परमप्रत्यनीकभूताः कर्मादयो रागद्वेषकषायादयोऽष्टादश दोषा वा एव पताकिनीनायकाः सेनापतयो भमीपा वा येन तस्य संबुद्धिः । तथा हे उल्लसतामुल्लासं भजतां विस्मेरीभवतां कनकानां काञ्चनसंबन्धिनां स्वर्णमयानां केतकीनां कमलानां च यो गर्भो मध्यभागस्तद्वद्गौरी पीता । 'गौरः श्वेतपीतयोः' इत्यनेकार्थः । द्युतिः कान्तिर्यस्य तत्संबुद्धौ । त्व' जय । पुनर्हे भवः संसारः स एव दुस्तरत्वादम्बुनिधिः समुद्रस्तत्र निष्पतन्तो निरवलम्बत्वेन नितरां मजन्तो भ्रडन्तो ये मनुजा मानवास्तेषां त्राणार्थ यानपात्र प्रवहण । तथा उच्छृसत् विकसत् प्रकटीभवद्यशः कीर्तिरेव सुम पुष्पं तेन । तत्परिमलेनेत्यर्थः । सुगन्धित वासित सुरभी. कृत त्रिभुवन विश्वत्रयं येन तत्संबोधने । हे ऋषभदेव । अत्रार्बुदपर्वते भूषणीभवन चिरं विगलितावधिसमयं जीया विजयी भूयास्त्वम् ॥ चतुर्भिः कुलकम् । इति ऋषदेवस्तुति ।
લોકાર્થ
જેણે રાગ-દ્વેષરૂપી અંતરંગ શત્રુઓના સેનાપતિઓને નાશ કર્યો છે. તેમજ કુરાયમાન સુવર્ણકમલના મધ્યભાગના જેવી ગૌર શરીરકાંતિવાળા હે ભગવન, આપ
