________________
२६०
हीरसौभाग्यम्
सर्ग १२ श्लो ० १६-१७]
घचालनासाधारणधैर्येण कृत्वा अधःकृते परिभूते नीचैः कृते न्यक्कार प्रापिते । अत एव प्रपया लज्जाधिक्येन संकुचल्लघूभवद्गौरव गुरुत्वमुच्चस्तरत्व वपुषो महत्त्वं च यस्य तादृशे शीलति । अर्थाद्भगवन्त सेवमाने स्वर्गिरौ सुवर्णाचले ॥ . .
કાર્થ સમવસરણભૂમિમાં રહેલા સિંહાસનની નીચે અર્થાત ભગવંતની નીચે રહેલા કેશરી સિંહ, ભગવંતની શૂરવીરતાથી પરાભવ પામેલા સિંહને બંદીરૂપે કરાયે ને હેય તેવો શેભે છે. અર્થાત સિંહ જાણે ભગવંતના વંદનાર્થે આવે ન હોય ! વળી, ભગવંતની ધીરતાથી તિરસ્કૃત થયેલે સુરગિરી-મેરૂ પર્વત લજજાના અતિરેકથી જાણે સંકુચિત બનીને સિંહાસનરૂપે રહી ગયા ન હોયઅર્થાત્ ભગવંતની ઉપાસના કરવા માટે જાણે સાક્ષાત્ મેરૂપર્વત આવ્યું ન હોય ! એ ૧૬ .
अर्हता त्रातुमात्माश्रितान्संसृतेर्भालुकान्कि चतुर्दिकसमेताञ्जनान् ।
यत्र तेषां चतस्तो गतीर्वा निराकर्तुम्हे चतस्रः कृता मूर्तयः ॥ १७ ॥ यत्र समवसरणे अर्हता तीर्थकृता चतम्नश्चतुःसंख्याका मूर्तयः कायाः कृता निर्मिताः। उत्प्रेक्ष्यते-संसृतेः संसारात् अनादिभवपरम्परापरिभ्रमणदुःखभरात् भीलुकान बिभ्यतीत्येवंशीलान् । तथा च चतुर्दिग्भ्यः पूर्वादक्षिणापश्चिमोत्तरालक्षणाभ्यः चतस्नो हरिद्धयः समेतान स्वसमीपे समागतान अत्त एवात्मानं भगवन्तम् । 'क्षेत्रज्ञ आत्मा पुरुषः' इति हैभ्याम् । आश्रितान् उपेत्य स्वशरणीभूतान भविकलोकान किं त्रातुरक्षितुमिव चतम्रो मूर्तयो विहिताः । अथ वा ऊहे अहमेव विचारयामि । पूर्वोक्तविशेषणविशिष्टानामेव तेषां जनानां चतस्नो नरकतियङ्मनुष्यसुरलक्षणाश्चतुःसंख्याका अपि गतीर्भवान्निराकर्तुमिव निवारयितुमिव वा चत्वारो देहा विहिता धृताः ॥
શ્લેકાર્થ
સમવસરણમાં તીર્થકર ભગવંતના ચારે દિશામાં સ્થાપન કરેલા ચાર પ્રતિબિંબ શેભે છે, તે જાણે અમાદિકાલીન સંસારમાં પરિભ્રમણ કરવાનાં દુઃખથી ભયભીત બનેલા એવા ચારે દિશાથી પિતાની સમીપે આવેલા ભવ્યજીને રક્ષણ આપવા માટે મનુષ્ય અને દેવરૂપ ચાર ગતિને ઉછેર કરવા માટે જાણે ચાર મુખ કરાયાં ન હોય. . ૧૭