Page Text
________________
२४६
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग ११ श्लो० १५१-१५२
मनोज्ञ शब्दे द्वेषः, मनोज्ञे रूपे रागः अमनोज्ञे रूपे द्वेषः, मनाई गन्धे रागः अमनोज्ञे गन्धे द्वेषः, मनाज्ञे रसे रागः अमनेाज्ञे रसे द्वेषः मनोज्ञे स्पर्श रागः, अमनोज्ञे स्पर्शे द्वेषः एता: पञ्चमव्रतस्य पञ्च भावनाः । संख्यया पश्चविंशतिर्जाताः । अथ वा एकोनत्रिशदपि स्वयमूह्याः । एता भावना वासना यानानि वाहनानि सन्ति । च पुनयेषां पुरोगामिनः अग्रेगमनशीलाः यशसां श्लोकानां पुञ्जा व्रजा वर्तन्ते । पुनर्येषां विश्वे त्रैलोक्येऽपि स्फूर्जन्तो वाद्यमाना अमारेर्जीवदयायाः शिष्टयः शिक्षणानि आज्ञा वा त एव तद्रूता वा पटहा आनकोद्धोषणानि निःस्वाननिरचना वा । पुनः मोह आदिर्येषां तथाविधा अरयः नोधमानमायालोभमनोभवमिथ्यात्वाधाः शत्रवः तान धंसन्ति निघ्नन्तीत्येवंशीला मोहाघरिवसिनः सन्तीति वैरिविजयकारिणः । पुनये सार्वभोमाश्चक्रवर्तिन इव अनिशं निरन्तरं प्राची आग्नेयी-अपाची-नैर्ऋती--प्रतीची-वायवी-कौवेरी-ऐशानी-पातालभुवन-ब्राह्मीलक्षणानां दशानां दिशामाशानाम् । 'दशदिगन्तजिता रघुणा यथा' इति रघुवंशे । साम्राज्य सुरासुरनराराध्यत्वाधिपत्य दधते बिभ्रते । पुनय कुमुदिनीकान्ताः कैरविणीवल्लभाश्चन्द्रा इव श्वेतैरुज्ज्वलरंशुवस्त्रैः । सार्थे कः। किरणैश्च । 'वरुणगृहिणीमाशामासादयन्तममुं रुची निवसयसि च यांशभ्रान्सक्रमेण निरंशुकम' इति नैषधे । 'कान्तिहीनं च वस्त्रहीन वा इति' तबृत्तिः । शालन्ते शोभन्ते इत्येवंशीलाः । श्वेताम्बरा इत्यर्थः ॥ इति स्वसंयमसमृद्धिनिरूपणम् ॥
બ્લેકાર્થ
હે પૃપતિ સાહિબખાન, જેમની સર્વપ્રકારની કામનાઓ પૂર્ણ થઈ છે, તેમના જેવા અમે કેઈ પણ જાતની પૃહા કરતા નથી. પ્રાણાતિપાત, મૃષાવાદ, અદત્તાદાન, મૈથુન અને પરિગ્રહ આ પાંચેના સર્વપ્રકારના ત્યાગરૂપ અમારી પાસે પાંચમહાવ્રતરૂપી जति भव छ. क्षमा, सरसता. नम्रता, निमता, भुक्षित, त५. संयम. सत्य નિષ્કપટતારૂપ શૌચ, અકિંચન્ય અને બ્રહ્મચર્ય આ દશ પ્રકારનાં યતિધર્મરૂપ ગજેન્દ્રો અમારી પાસે છે. પાંચ મહાવ્રત, રાત્રિભૂજન વિરમણવ્રત. પૃથ્વી પાણી, અગ્નિ વાયુ વનસ્પતિ અને બસ આ છકકાયની રક્ષા; પાંચ ઇન્દ્રિયને નિગ્રહ; નિર્લોભતા, ક્ષમા ક્રિયાશુદ્ધિ મન વચન કાયાને જય, સંયમયગમાં યુકતતા શીત આ૫ આદિ વેદનાઓ સહન કરવી; મરણાંત ઉપસર્ગને સહન કરવા-સાધુના આ સત્તાવીશ ગુણરૂપી મૌતિક; સુવર્ણ અને રત્નોના સમૂહ જેમની પાસે છે; વળી અનિત્ય; અશરણ. સંસાર એકત્વ; અન્યત્વ; અશૌચ આશ્રવ; સંવર; નિર્જરા; લેકસ્વભાવ, ધર્મસ્વાખ્યાન અને બાધિ તે રૂપ બાર ભાવના અથવા પાંચ મહાવ્રતની પચ્ચીશ ભાવના તે આ પ્રમાણે–મને ગુપ્તિ ઈર્યાસમિતિક આદાનનિક્ષેપ સમિતિ; એષણસમિતિ અને કષ્ટ અન્નપાનનું ગ્રહણ એ
| SR No. | 005968 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 02 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |