________________
२४४
हीरसौभाग्यम् [सर्ग ११ श्लो० १४९-१५१
કહીને સાહિબખાન મૌન રહ્યા ત્યારે જલશોષણાદિ વ્યવસાય, ગ્રીષ્મતુ સમાપ્ત થતાં જેમ વર્ષાઋતુ મેઘધારા વરસાવે તેમ આચાર્ય દેવે વાણી વરસાવી. અર્થાત્ બોલ્યા. આ ૧૪૯ रक्षामी जगदङ्गिनो न च मृषाबादं वदामः क्वचि
त्रादत्तं ग्रहयामहे मृगदृशां वन्धूभवामः पुनः। आदध्मो व परिग्रहं निशि पुनर्नाश्नीमहि ब्रूमहे
ज्योतिष्कादि न भूषणानि न वयं दध्मो नृपैतान्त्रतान् ॥ १५० ॥
हे नृप, वयमेतान् व्रतान नियमविशेषान् दध्मो धारयामः । ब्रतशब्दः पुनपुंसके । तानेव पृथक्कृत्य दर्शयति-वय जगतां त्रयाणामपि भुवनानामङ्गिना जन्तून रक्षामः स्वसंतानवत्पालयामः । च पुनः क्वचित् प्राणत्यागेऽपि मृषावाद मिथ्याभाषां न वदामो ब्रमः । पुनः क्वचिदग्रामादावरण्यादावपि चादत्तं केनापि स्वामिप्रमुखेन अविश्राणितं तृणाद्यपि न ग्रहयामहे न गृह्णीमः । पुनर्मूगदृशां सर्वासामपि स्त्रीणां बन्धूभवामः । मुक्ताशेषविषयाभिलाषतया विश्ववनिताः स्वभगिनितुल्या गणयामः । पुनः परिग्रहं धनधान्यक्षेत्रक्रियाणकांशुकादिवस्तुरूप्यसुवर्णरुप्यस्वर्णादिमयस्थालकच्चालकादिककुप्यद्विपदचतुष्पदलक्षणं नवविधवस्तूनां संग्रहं नादध्मः किमपि संसारहेतुभूततया परिग्रहमात्र नैव रक्षयामः । पुननिशि रात्रिविषये नानीमहि सर्वथापि नैव भुञ्जामः । पुनज्यौतिष्कादिनिमित्तलक्षणं चन्द्रग्रहादिकं न बमहे कदापि न कथयामः । पुनर्भूषणानि मणिस्वर्णादिमयान्याभरणानि न दध्मः, वपुषि न धारयामः कत्र दध्म इति क्रिया घण्टालालान्यायेन उभयत्र व्रतभूषणादिषु योजनीया ॥
લેકાથ
હે રાજન, અમે જગતનાં ક્ષુદ્રમાં ક્ષુદ્ર પણ જંતુઓનું રક્ષણ કરીએ છીએ. (વસંતાનની જેમ પાલન કરીએ છીએ) પ્રાણને પણ અસત્ય બોલતા નથી. માલિકની રજા સિવાય એક તૃણુ પણ ગ્રહણ કરતા નથી. જગતની સર્વેસ્ત્રીઓ પ્રત્યે બધુભાવ ધારણ કરીએ છીયે. અર્થાત્ ભગિનીભાવ ધારણ કરીએ છીએ. ધન ધાન્યાદિ નવવિધ વસ્તુઓને સંગ્રહ કરતા નથી. રાત્રે ભજન કરતા નથી. જોતિષ આદિ નિમિત્તોને કહેતા નથી. અમે આ તેને ધારણ કરીએ છીયે. ૧૫૦
वाहाः पञ्च महानतानि करिणः क्षान्त्यादिधर्मा दश
शीलाङ्गाख्यरथा नवद्वयमिताः पार्थे सहस्राः सदा ।