Page Text
________________
सर्ग ९ श्लो ० ३१-३३]
हीरसौभाग्यम्
જેના મધ્યભાગમાં મરકતમણિએ છે તેવી ચન્દ્રકાન્ત રત્નથી બનાવેલી “કલગી ન હોય (અર્થાત્ અસ્તાચલ ઉપર રહેલો ચન્દ્ર લગીની જેમ શોભતે હો, છે ૩૧ છે
चन्द्रश्चङ्क्रमणक्लान्तं स्वाशनायितरोहितम् । वनाय मो मस्तादूरध्यास्त किमधित्यकाम ॥ ३२॥
चन्द्रो मृगाङ्कः अस्तानेश्वरमाचलस्याधित्यकामूर्ध्वभूमी सर्वशिरः शिखरकाश्यपीमध्यास्त आश्रयति स्म । उत्प्रेक्ष्यते-चकुमणे चतुर्यामी यविदविश्रमेण निशिलनभोभ्रमणेन क्लान्तं परिश्रान्तं विभातप्रायायां विभावर्या स्वस्यात्मनः क्रोडानिशलाल्यमानपाल्यमानम् । अथ वाशना या बुभुक्षा संजाता अस्येत्यशनायितं बुभुक्षाक्षामकुक्षि रोहितमङ्कमृगभेदगतकुरङ्गम् । यतो 'मृगभेदारुरन्यकुरकुगोकर्णशंबराः। चमूरुचीनचमराः समरार्णस्य रोहिषौ । कदलीकम्दलीकृष्णसारः पृषतरोहिताः ॥” इति हैम्याम्, तथा 'त्रस्यच्चमूरुचलचक्षुषमाचचक्षे,' तथा 'नश्यत्पृषतीविलोचने,' तथा 'पृषत्किशोरी कुरुतामसंगतं कथं मनोवृत्तिमपि द्विपाधिपे,' तथा 'सुखं वसत्येष कलङ्करङ-कुः' इत्यादि नैषधे । मगभेदा मृगा एवोक्ताः सन्तीति । तथवात्र रोहितनामा मृगभेदविशेषस्तं वनाय चरणार्थमोमक्तुमिव । 'वनाय पीतप्रतिबद्धवत्सां यशोधनो धेनुमृषेर्मुमोच' इति रघौ । मोचनार्थमिव ॥
કલેકાથ ચન્દ્ર અસ્તાચલના શિખરને આશ્રય લીધે, તે જાણે ચાર પ્રહર સુધી ચાલતાં ચાલતાં શ્રમિત થઈ ગયેલા પિતાના ઉસંગમાં રહેલા ક્ષુધાતુર મૃગને વનમાં ચરાવવા માટે ગયે ન હોય ! ૩૨ છે
विभुना वाक्सुधास्पन्दिवदनेन विधुजितः ।
तत्तलाप्त्यै तपाकाङ्क्षीवागादस्ताद्रिगहवरे ॥ ३३॥ विधु मृगाङ्कः अस्ताद्रेः प्रतीचीपर्वतस्य गहरे विविधविटपिकोटिसंकटनिकुञ्जे गुहायां वा आगादाजगाम। उत्प्रेक्ष्यते-तस्य भगवद्वक्त्रस्य तुला सादृश्यमुपमा तस्या आप्त्यै प्राप्तये आसादनार्थ तपःकाङ्क्षी तीव्र तपः कर्तु काङ्कन्वाञ्छन् इव । किंभूतो विधुः । वाचं वाणीमेव सुधाममृतरसं स्पदन्ते क्षरत्युद्रितीत्येवंशीलेन वदनेन स्वीयाननेन कृत्वा विभुना सूरिणा जितः पराभूतः ॥
લોકાર્થ ચન્દ્ર અસ્તાચલની ગુફામાં ગયે, (શા માટે) જેમાંથી નીરંતર વાણીરૂપી સુધા ઝરે છે તેવા આચાર્યશ્રીના મુખથી પરાભવ પામેલે ચન્દ્ર, ગુરૂમુખની સમાનતા પ્રાપ્ત કરવા માટે, તપ કરવાની અભિલાષાથી જાણે ગુફામાં ગયે ન હોય ! ૩૩ !
| SR No. | 005968 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 02 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |