________________
२२४
हीरसौभाग्यम्
सर्ग ११ श्लो० ११७-११८
-
સિંદુર આદિ શંગાર આભૂષણેના સમૂહની રચનાવાળા અને પર્વત જેવા મોટા શરીરવાળા ગજેન્દ્રો શણગારવામાં આવ્યા. તે જાણે શાક્ય આદિ કુમતના સમુદાયરૂપ ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા આ દિને નાશ કરતી પ્રાતકાલીન સંધ્યા ન હોય ? ૧૧૭ |
भूम्या व्योमय॑येबाधृषत रविरथाः षद्महस्तैः श्रिताङ्काः
कैश्चित्सज्जीक्रियन्ते कनकमणिमयाः सत्तरङ्गाः शताङ्गाः ।
पक्तिः पादातिकानां विविधमणिगणालंकृतीरुद्वहन्ती
राभस्यादस्पृशन्ती भुवमपि सुमन श्रेणिवत्सज्जति स्म ॥ ११८ ॥
कैश्चित्पुरुषैः सन्तः शोभनास्तुरकर अश्वा येषु तादृशाः शताङ्गाः स्यन्दना रथाः सज्जीक्रियन्ते । किंभूताः । कनकं स्वर्ण मणयो रत्नानि प्रचुराणि प्रधानानि वा येषु । पुनः किंभूताः । पद्महस्तैः क्रीडार्थ हस्ते गृहीतकमलैः, अथवा भाग्यवत्तया पद्ममाकृत्या हस्ते येषां तैः । श्रितोङ्कः सेवित उत्सङ्गो येषाम । उत्प्रेक्ष्यते-व्योम्ना नभसा सममी jया स्पर्धोद्भताभ्यसूयया भूम्या पृथिव्या रविरथाः सूर्यस्यन्दना इवाधृषत ध्रियन्ते स्म । तेऽपि कमलपाणिभिर्भास्करैरधिष्ठितमध्यास्तथा सुवर्णमणिमयाः शोभनाश्वाश्च । सूर्याणां बाहुल्याद्रथानामपि बाहुल्यम् । पुनः पादातिकानां पत्तीनां महेभ्यानां सार्धम् । सशस्त्राः पत्तिजना भवन्त्येव । अथ वा पादचारिणीमल्पद्रव्यत्वाद्वाहनाभावस्तेन चरणचारिता तेषां पक्तिः परम्परा सज्जति स्म । किं कुर्वन्ती । विविधानाभनेकप्रकाराणां मणिगणा. नामर्थात्स्वर्णरत्नराजीनामलकृतीभूषणानि उद्वहन्ती धारयन्ती । पुनः किंभूता । रामस्या. सूरिवदनौत्सुक्या व क्षोणीमण्डलमप्यस्मृशन्ती न संघट्टयन्ती । किंवत् । सुमनःश्रेणिवत् । यथा देवराजी भुवन स्पृशति । पादाभ्यामिति शेषः । रत्नालंकारकृतीश्च धत्ते ॥
કલેકાર્થ
કેઈ પુરૂષ સુંદર અશ્વસહિત સુવર્ણમય અને રત્નમય રથોને તૈયાર કરતા હતા. તે જાણે આકાશ સાથે સ્પર્ધા કરવાથી આકાશ પાસેથી પૃથ્વીએ, જેનો મધ્યભાગ સૂર્યવડે અલંકૃત છે તેવા સૂર્યના રથ ગ્રહણ કર્યા ન હોય ? વથી વિવિધ પ્રકારનાં મણિ માણેકના અલંકારને ધારણ કરતી પાદચારીઓની પંક્તિ, આચાર્યશ્રીના મુખકમલને જેવાની ઉત્સુક્તાથી દેવોની જેમ પૃથ્વીને પણ સ્પર્શ કર્યા વિના (સજજ થઈને) ચાલતી હતી ? ! ૧૧૮