________________
सर्ग ११ श्लो ० १११-११३]
हीरसौभाग्यम्
क्रमितु प्रवर्तते सोऽपि शशी चन्द्रिकया कौमुद्या जनानानन्दयति । तथा तमो निशान्धकारं प्रशमयति तथा चकोराश्च प्रीणाति । श्यामा रात्रिः सैवाङ्गना स्त्री तस्या नायकः एतावता विधुः । 'यामिनीकामिनीपतिः' इत्यादिपदानि काव्यकल्पलतावृत्तौ । अथ च श्यामा षोडशवार्षिकी तरुणी सैवाङ्गना पाणिगृहीत्री तस्या नायकः पतिः । सर्वेषां स्मरशास्त्राणां रहस्यानां वेत्ता अनुभविता च नायकः प्रोच्यते । सोऽपि क्वचित्कार्यवशाद्गतो निवृत्तो वा सजनैः समं भूमेर्मार्गमुल्लङ्घते स्वताहग्विधचातुर्यचर्यनायिकामयीभूतमनस्त्वाद्वा वाचान्यानप्यानन्दयति यो हार्दिकं वेत्ति तामेव वादयामि इति विरहरूपं तमः पापमपि प्रशमयति भाविस्वभामिनीसंयोगत्वात् स्निग्धत्वाच्च परनेत्राण्यपि प्रीणयति ।।
શ્લેકાર્થ
જેમ રાત્રિરૂપી સ્ત્રીને પતિ ચન્દ્ર ચન્દ્રિકાવડે અંધકારને શમાવતે, ચકેરેને આનંદ આપત તારાઓ સહિત આકાશમાર્ગનું ઉલ્લંઘન કરે તેમ આચાર્યદેવ વટદલ નગરમાં કેટલાંક દિવસની સ્થિરતા કરી ધર્મદેશના વડે અજ્ઞાનરૂપી અંધકારને શમાવતા ભવ્યજીનાં નયન ચકેરીને આનંદ આપતા, અનુક્રમે સાધુઓ સહિત વિહારભૂમિનું ઉલંઘન કરવા માટે પ્રવૃત્ત થયા. એ ૧૧૧ !!
क्वचित्पवनवम॑वन्मृगपतङ्गचित्रान्वितं क्वचिन्मदनमेदुरं कुलमिवैणकान्तादृशाम् । क्वचित्कुरुनिकेतवत्ससहदेवभीमार्जुनं विराटनृपगेहवत्क्वचन कीचकैरश्चितम् ॥ ११२ ॥ चिन्नृपसमीपवद्विविधवाहिनीमण्डितं
चत्कलितमग्निविद्भवनवच्छिखिस्फूर्जितैः । करीन्द्रकुलसंकुलं क्वचिद्विन्ध्यभूमीध्रवयल घत यतिक्षितिद्विजपतिः स वर्त्म क्रमात् ॥ ११३ ॥
स यतिनां श्रमणानां मध्ये क्षितेः क्षोण्या द्विजपतिश्चन्द्रः । राजेत्यर्थः । क्रमाद्विहारपरिपाठ्या वम मार्ग व्यलयत अतिक्रान्तवान उल्लङ्घयामास । किंभूतं वर्त्म । क्वचि
