________________
सर्ग ११ श्लों ० ८४-८५]
हीरसौभाग्यम्
२०३
__ हे श्राद्धाः, प्रतिष्ठासमानस्य पूर्वदेशान् प्रति प्रस्थातुकामस्य प्रचलितुमिच्छतो मे मम हितमायतौ इन्टं समीहितार्थ काङ्गता वाञ्छता केनचिच्छ्राद्धेन साधुना वा चतुर्वि धसंघमध्ये केनापि निषेधी निषेधका निषेधं प्रतिपादयित्री वाकू वाणी नो निगद्या न वाच्या न कथनीया । यत्कारणादत्र काये ममान्तरायीभवन् विघ्नकतत्वेन जायमानः कस्य हितैषिणो धर्मवृद्धिविधातुः पुंसोऽनिष्टो द्वेषकारी असूयाकारणं न स्यात् । अपि तु सर्वस्यापि धार्मिकस्यानिष्ट एवेति । क इव । अवग्रह इव । यथाम्बुदानां जलदायकानां मेघानामवग्रहो वृष्टिरोधवीधायी जगतोऽप्यनिष्टः स्यात् ।।
શ્લોકાઈ
હે શ્રાવકે, પૂર્વદેશ તરફ પ્રયાણ કરવાની ઈચ્છાવાળા મને હિતસ્વી એવા કેઈપણું સાધુ યા શ્રાવકે નિષેધકારી વાણું બેલવી નહીં. કારણ કે જેમ વરસાદને રોકવાથી જગતનું અનિષ્ટ થાય છે તેમ આ કાર્યમાં નિષેધ કરનાર અર્થાત્ અંતરાય કરનાર કેને અનિષ્ટ ન થાય? ૮૪
अनघ्यायिकास्ये तिथिर्वास्यते स्माश्रये प्राघुणीवेत्युदित्वाथ तेन । निजास्यामृतांशोस्तिथीनां प्रणीत्वं तदा सार्थकं स्वेन निर्मित्सतेव ॥ ८५ ॥
अथेति पूर्वोक्तकथनानन्तरं तेन हीरसूरिणा इति पूर्ववाक्यमुदित्वा कथयित्वा श्राद्धपुरस्तानिवेद्य आस्ये स्ववदने अनध्यायिका यस्यां तिथौ किमपि नाधीयते सानध्यायिका तिथिः । 'प्रतिपत्पाठनाशिनी' इति वचनात् । वास्यते स्म वासिता । मौनं कृत्वा स्थितमित्यर्थः । केव । प्राघुणीव । यथा आश्रये स्वगृहे कापि पूर्वपरिचिताप्यपराप्यभ्यागतिका सौजन्यात्स्थाप्यते आदरपूर्व रक्ष्यते । उत्प्रेक्ष्यते तदा तस्मिन्नवसरे निजास्यामृतांशोरात्मीयवदनचन्द्रस्य तिथीनां प्रतिपदादिदिनानां प्रणयति करोति इति प्रणीस्तत्त्व तिथिकारकत्वम् । 'तिथिप्रणी व्यभिधानत्वात् श्वेतवाज्यमतमृस्तिथिप्रणी' इति हैम्याम । सार्थकं सत्यार्थ निर्मित्सता निर्मातुं कर्तुमिच्छता वाञ्छतेव ॥ इति हीरसरिप्रतिवचनम् ॥
લોકાથ
જેમ કે મનુષ્ય પરિચિત મહેમાનને આદરપૂર્વક પિતાના ઘરમાં આશ્રય આપે તેમ આચાર્યદેવે એ પ્રમાણે કહીને, પિતાના મુખમાં અધ્યાયિકા (જે તિથિમાં ન અભ્યાસ કરવાને નિષેધ છે, તે પ્રતિપદા–પડે આદિ તિથિઓને અનધ્યાયિકા કહેવાય