Heersaubhagya Mahakavyam Part 02

SR No.: 005968
Original Sutra Author: Devvimal Gani
Author: Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah
Publication Year: 1977
Total Pages: 482
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 203

१९२
हीरसौभाग्यम्
सर्ग ११ श्लो० ६५-६७
कृत्वा जीवयन्ति । पुन: स्वनादैनिजगरिवैवैदूर्य विदूरपर्वये बालवायुजापरनामवैडूर्यरत्नशङ्काम् । जातावेकवचनम् । उभावयन्ति प्रकटयन्ति । मेघगर्जितैर्हि विदूरशैले वैदूर्यशलाकाः प्रादुर्भवन्तीति कविसमयः ।
લેકાર્થ
વળી, કોઈપણ સમયે પર્વતે અને ચાતક આદિએ મને પ્રાર્થના કરી હતી કે જેથી મે પૃથ્વી અને પર્વતને તાપ શમાવે છે અને જગતમાં ચાતક-કબુતર આદિને સ્વવૃષ્ટિથી જલપાન કરાવીને જીવાડે છે ! વળી પોતાની ગર્જનાવડે વિદૂર પર્વત ઉપર વૈડૂર્યરત્નોને પ્રગટ કરે છે ! (કાવ્યગ્રંથમાં કહ્યું છે કે મેઘની ગર્જનાઓથી वि२ ५ 8५२ वैडूय' २त्न प्रगट थाय छे. ) ॥ १५॥
उपाकारि कि कैरवैर्वा चकोरैर्य देतान्सितांशुः पृणत्येष किं वा । सगोत्राः पुनश्चन्द्रिकाः किं धरित्र्याः शुचीकुर्वते तां यदेताः सुधावत् ॥ ६६ ॥
किं वा अथ वा कैरवैः कुमुदैर्वा अथ वा चकोरैज्योत्स्नाप्रियैः किं सितांशोश्चन्द्रस्य उपाकारि उपकृतम् । यद्यस्मात्कारणादेषः प्रत्यक्षः सितांशुरेतान्कैरवचकोरान् पृणति प्रीणयति । विकाशामृतज्योत्स्नापनिरिति शेषः । 'पृणत् प्रीणने' तुदादिर्धातुः । पुनश्चन्द्रि काश्चन्द्रज्योत्स्नाः किं धरित्र्या भूमेः सगोत्राः सज्ञातयः सन्ति । यत्कारणादेताः कौमुशः तां वसुंधरां सुधावदमृताप्लावा इव । 'छाह' इति लोकप्रसिद्धाः सुधा इव शुचीकुर्वते धवलयन्ति । 'सुधावन्तो दृश्यन्ते अतः प्रचुराः प्रसादा- वहिश्च वारणेन्द्राः' इति चम्पूकथायाम् । इत्युपकारकरणकथनम् ॥
કલેકાર્થ
શું કરો (ચંદ્રવિકાસી કમલ) એ અને ચકોરોએ ચન્દ્ર પર ઉપકાર કરેલો છે કે જેથી આ ચન્દ્ર એ કૈરેને અને ચકોરોને ખુશ કરે છે? વળી ચન્દ્રિકા શું પૃથ્વીની સગેત્રીય-સગી છે કે જે પૃથ્વીને સુધાની જેમ પવિત્ર ઉજવલ કરે છે. એ ૬૬ છે
न चैवं हृदा चिन्तनीयं शमीन्दो दधानोऽसिवत्स्वेन निस्त्रिंशभावम् । तमः श्वेतकान्तेरिब म्लेच्छमौलिः कदाचित्स मे मा विदघ्याविरुद्धम् ॥ ६७ ॥
शमः क्षान्तिः शत्रौ मित्त्रे च समभावो विद्यते येषां ते शमिनस्तेषां मध्ये इन्दुरति. शायिशान्तिरसभृङ्गार तत्संबोधनम् । त्वया हृदा मनसाप्येवमुना प्रकारेण न नैव चिन्त