________________
सर्ग १० श्लो० ५७-५९]
सौभाग्यम्
લેાકા
બ્રહ્માએ જાણે ઇશ્વરનું ઐશ્વર્ય, સુરેંદ્રની પ્રભુતા, સૂર્યની એજસ્વિતા (પ્રતાપ) કુબેરની દાનવીરતા, અને શેષનાગની પૃથ્વીને ધારણ કરવારૂપ સહનશીલતા અથવા સાહસિકતાને ગ્રહણ કરીને અકખર બાદશાહનું નિર્માણ કર્યુ હતું ! uછા
क्षोणीक्षितः क्षितिरुहानिव वायुरंह: प्राच्याननामयद कब्बर भूमिपालः । तस्माद्दिशो जगृहिरेऽपि च दाक्षिणात्यक्ष्माभृद्भरेण शरभादिव सिन्धुरेण ॥ ५८ ॥
१०७
L
अकब्बरनामा भूमीपालः क्षितिरक्षिता प्राच्यान पूर्वदिग्भवान् पूर्वदिक्संबन्धिनो वा क्षोणीक्षितः पार्थिवान् । महीक्षित्पार्थिवो मूर्धाभिषिक्तो भूप्रजानृपः ' इति हैम्याम् । अनामयव स्वपदप्रणतान् प्रणयति स्म । क इव । वायुरंह इव यथा वातवेगः क्षितिरुहान पादपान् नामयति नम्रीकरोति । अपि च पुनस्तस्मादकब्बर मुगलपातिसाहेर्दक्षिणस्यां दिशि भवा दाक्षिणात्यास्ते च ते क्ष्माभृतश्च राजानस्तेषां भरेण वृन्देन दिशो जगृहिरे पलायितम् । ' पलायितस्तु नष्टः स्याद्गृहीतदिग्भिराहितः ' इति हैम्याम् । शरभादिव । यथा अष्टापदात्कुञ्जरारातेः सकाशात् । 'शरभः कुञ्जरारातिरुत्पादकोऽष्टपादपि ' इति हैम्याम् । सिन्धुरेण । जातिवाचित्वादेकवचनम् । निजाहितत्वेन हननभीतेर्गजेन प्रपला य्यते ॥
લાકા
પ્રચંડ વાયુ જેમ વૃક્ષેાંને નમાવે તેમ ભૂપાલ અકબરે પૂદિશાનાં શાએને નમાવ્યા. અને અષ્ટાપદથી જેમ હાથીએ દિશાઓમાં પલાયન થઈ જાય તેમ દક્ષિણદ્દિશાનાં રાજા દિશાઓમાં પલાયન થઈ ગયા. ૫૫૮ા
आज्ञा यदम्बुनिधिनेमिविघोरधारि शीर्षेव मूर्ध्नि धरणीरमणैरुदीच्यैः । पाश्चात्यभूमिपतयो यतयो बभूवु
र्भीतेर्विरागत इवोज्झितसङ्गरङ्गः ॥ ५९ ॥
