________________
सर्म १० श्लो० ४२-४३]
हीरसौभाग्यम्
९७४
भ्यो दन्तकोशेभ्यः कृशानुस्फुलिङ्गाः । दन्तेभ्यः खड्गाहतेः पावकोद्भवः। तथा कृपाणवि. दोर्णप्रहारकुम्भस्थलेभ्यो मौक्तिकानि विनिर्जग्मुः । कुम्भान्तरे मुक्तानामुत्पत्तित्वात्तन्निर्गमः इति । ताभिरवापेव ॥
લોકાઈ બાદશાહના અશ્વોએ પિતાની ખુરાથી ખણેલી રણભૂમિ ઉપર તીક્ષણ તલવારથી 6ણાયેલા શરાત્રુજાના હસ્તિઓનાં દંતશૂલમાંથી પ્રગટ થતાં અગ્નિકણ અને કુંભસ્થલમાંથી નીકળતા મૌકિતકેથી બાદશાહનાં પ્રતાપ અને યશરૂપી વૃક્ષોનાં બીજનું રોપણ કરાતું ન હાય ! જરા
युद्धोधुरे भुवनभीतिकरे नरेशे
त्रासात्स्वकीयवसतेरिव सूरराजौ । भ्रष्टौ पुनस्तदनवेक्षणतोऽन्तरिक्षे ।
प्रेक्षाकृते तत इतो नमिमादधाते ॥४३॥ युद्धे समराङ्गणे उधुरे उद्धते उत्कटैरिभिर्द्रष्टुमशक्यैः । तथा भुवनानां प्रबलबलवत्तया जगतामपि सुरदानवमानवेन्द्राणामपि आकस्मि कात्यन्ति कान्तकशङ्कावर्तरि नरेशे अकब्वरा
घाननरनायके त्रासादाकस्मिकात्मपराभवनभयभरात सरराजौ सुभटभपती सूर्यचन्द्रौ । उत्प्रेक्ष्यते-स्वकीयवसतेरात्मीयनिवसनस्थानकाद्भष्टौ भ्रंशं प्राप्तौ । अतिभीते: स्वस्थान परित्यज्य अन्यत्र कुत्रापि प्रपलाप्य प्रयातावित्यर्थः । पुनर्व्याघुट्य तदनवेक्षणतः तस्य स्वस्थानकस्य अनवेक्षणतोऽनवलोकनाददर्शनात् । निजनिवासस्थाने न पश्यत इत्यर्थः । अन्तरिक्षे आकाशे न तभयाद्भूमौ प्रेक्षाकृते अर्थात्स्वस्थानदर्शनार्थं तत इतः पूर्वपश्चिमदक्षिणोत्तरासु भ्रमि भ्रान्तिमादधाते कुर्वाते । स्ववासस्थानमलभमानौ नित्यं भ्राम्यत इत्यर्थः ।।
લેકાર્થ યુદ્ધમાં ઉદ્ધત અને જગતને ભયભીત કરનાર અકબર બાદશાહના ત્રાસથી પિતાના સ્થાનનો ત્યાગ કરીને નાસી ગયેલા સૂર્ય અને ચન્દ્ર, પુનઃ પાછા આવીને પિતાનાં સ્થાનને નહિ જેવાથી સ્થાનભ્રષ્ટ બનેલા સૂર્યચંદ્ર આકાશમાં પિતાનું સ્થાન જોવામાટે જાણે આમ તેમ ચારે દિશામાં ઘુમતા ન હોય ! ૪૩
आकस्मिकं तुमुलमेतदनन्यजन्यव्याहन्यमानभटकोटिभवं निशम्य ।
ही. सौ. १३
