Page Text
________________
सर्ग १ श्लो० १००-१०१-१०२] हीरसौभाग्यम्
परिखायां खातिकाजले इन्दोश्चन्द्रस्य विम्ब प्रतिविम्ब पश्यन्तीति परिखेन्दुबिम्वपश्यास्तै नैलोकै रजन्यां रात्रौ इत्यमुना प्रकारेण व्यमर्शि वितळते स्म । इति किम् । पिपासित तृषितम् । च पुनः रोचकित बुभुक्षितम् । 'बुभुक्षायामशनाया जिघत्सा रोचको रुचिः' इति हेम्याम् । रोचकः संजातोऽस्येति रोचकितस्त रकुमुत्सङ्गमृग वाः पानीय पायितु च पुनः शष्पान्नीलतृणांश्चारयितुम् । किमुत्प्रेक्ष्यते-इह परिखायां चन्द्र आगादिव ॥ इति पुरपरिखा ॥
બ્લેકાર્થ આ નગરીની ખાઈના પાણીમાં રાત્રિના સમયે પડતા ચંદ્રના પ્રતિબિંબને જોઈને મનુષ્યોવડે આ પ્રકારે કલ્પના કરાઈ કે, પોતાના ઉલ્લંગમાં રહેલા ક્ષુધાતુર અને તૃષાતુર એવા હરણને હરીયાળ ઘાસ ચરાવવા માટે અને પાણી પીવડાવવા માટે જાણે ચંદ્ર સ્વયં આવ્યો હોય તે પ્રમાણે મનુષ્પાવડે વિચારાયું. ૧૦૦
नभःपरीर भणलोलभैर्य-द्वप्रो मणिश्रेणिमहःप्ररोहैः ।
घनान् विनाखण्डलधन्वदण्ड-मकाण्डमाडम्बरयन्निवास्ते ॥१०१॥
यद्वनो यस्य प्रह्लादनपुरस्य वप्रः प्राकार आस्ते वर्तते । उत्प्रेक्ष्यते-मणिश्रेणीनां रत्नराजीनां महःप्ररोहै रोचिरकुरैर्घनान् मेघान्विना । अन्येष्वपि ऋतुषु मेघागमः कालानुभावेन भवत्येव । माघेऽपि मेघस्य दृश्यमानत्वात् । तथा प्रावृट्कालेऽपि कदाचिजलधारा भवन्ति न भवन्ति चेति कलियुगे नियमो न दृश्यते, अतः प्रोक्त प्रावृष विना मेघानपि विना चेति । अकाण्ड प्रावृषमन्तरेण आखण्डलधन्वदण्डमिन्द्रधनुर्यष्टीमाडम्बरयन् प्रकटयन्निवास्ते । रत्नकान्तिरिन्द्रधनुकारा निर्यान्ति । किं भूतैः प्ररोहैः । नभस आकाशस्य परीरम्भणमालिङ्गन तत्र लोलुभैलालसैः ॥
આકાશને સ્પર્શ કરવામાં લાલુપ એવા રત્નોની શ્રેણિઓની કાતિના અંકુરાઓ વડે પ્રહલાદનપુરને “કિલો’ (કેટ) જાણે વાદળાં વિના અકાળે વર્ષાઋતુ સિવાયની ઋતુમાં) ઈન્દ્રધનુષ્યને પ્રગટ કરતો હોય તેમ શોભે છે. (વર્ષાઋતુમાં પણ કદાચિત ધારા હોય અને ના પણ હોય, કલિયુગમાં કઇ નિયમ નથી, તેથી “અકાળ’ શબ્દને પગ થયો છે.) ૧૦૧
सालोऽदसीयः ससनातनश्रीः, कपाटपक्षश्च सुवर्णकायः । विगाहमानो गगन कथं न, लभेत तार्येण सदृक्षभावम् ॥१०२।।
अस्याः पुर्या अयमदसीयः । 'नासादसीया तिलपुष्पतूणम् ' इति नैषधे । सालः प्राकारः ताय॒ण गरुडेन सदृक्षभाव सादृश्य कथं केन प्रकारेण न लभेत प्राप्नुयात् । अपि तु प्राप्नोत्येवेति । कि भूतः सालो गरुडश्च । सह सनातनया अनश्वरया नित्य
| SR No. | 005967 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 01 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 614 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 86 MB |