Heersaubhagya Mahakavyam Part 01

SR No.: 005967
Original Sutra Author: Devvimal Gani
Author: Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah
Publication Year: 1977
Total Pages: 614
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati
File Size: 86 MB

Page 74

सर्ग १ श्लो० ८७-८८-८९] हीरसौभाग्यम्
नभस्यस्य भाद्रपदस्य अम्बुधरो मेघस्तद्वदाचरन्तीभिस्तमालानां तापिच्छतरूणां धाराभिर्यन्त्रविशेषकृतजलधाराभिरुपलक्षितानां गृहाणां सौधानां धोरणीभिः श्रेणीभिर्वभेरेजे । उत्प्रेक्ष्यते-तपतुना ग्रीष्मसमयेन ताम्यन्ती ग्लानिं खेद वा गच्छन्ती तनुः शरीरं यस्यास्तादृश्याः कुञ्जलक्ष्म्या वनश्रियाः सुसीमतायै शीतलताकृते । 'शीते तुषारः शिशिरः सुसीमः शीतलो जङः । हिमः' इति हैम्याम् । किंभूताभिः । अनुष्ठिताभिः कृताभिरर्थाजनैस्तया वा ॥
શ્લેકાર્થ ભાદરવાના મેઘની જેમ આચરણ કરતી (અર્થાત કંઈક સ્વામ) એવી તમાલવૃક્ષોની ધારારૂપી ઘરની શ્રેણિઆવડે આ વન શોભતું હતું. તે ગ્રીષ્મઋતુના તાપથી સંતપ્ત થયેલી એવી વનલક્ષ્મીની शासनाने मारे गए शयेन हाय ! ॥८८l
अथ वर्षाહવે વર્ષાઋતુનું વર્ણન કરે છે–
श्रीहीरवीक्षोत्सुकिता इवान्त-नेत्राणि विस्मेरमणीवकानि । धाराकदम्बा दधतेऽत्र सत्रा, सान्द्रापनिद्रत्कुटजावनीजैः ।।८९॥
अत्रोपवने धाराभिर्मेघवृष्टिभिराहता आच्छोटिताः कदम्बा नीपद्रुमास्ते विस्मेराणि विकचानि मणीवकानि कुसुमानि दधते धारयन्ति । कथम् । सत्रा सार्धम् । कैः। सान्द्राः स्रिग्धा अपनिद्रन्तो विकसन्तो ये कुटजा गिरिमल्लिका एवावनिजा द्रुमास्तैः । इवोत्प्रेक्ष्यते । अन्तश्चित्ते श्रीभिर्युक्तस्य हीरकुमारस्य वीक्षायां दर्शने उत्सुकिता उत्कण्ठिताः सन्तो विनिद्रनेत्राणीव दधते ॥
શ્લેકાર્થ મેઘની ધારાથી આહત થયેલાં આ ઉપવનનાં કંદનવૃક્ષો, ગિરિમાળાનાં સ્નિગ્ધ અને વિકસ્વર વૃક્ષોની સાથે વિકસિત અને ધારણ કરે છે. તે જાણે શોભાયત હીરકુમારને જોવામાં મનથી ઉત્કંતિ થયેલાં વિસ્તારિત નેત્રોવાળાં બન્યાં ન હોય? તેમ જણાય છે. પ૮૯
अथ शरत्હવે શરદઋતુનું વર્ણન કરે છે–
सप्तच्छदान् स्पर्धितदानगन्धीन् , रोलम्बरावाकुलितान् विलोक्य । विरोधिकुम्भिभ्रममादधाना, धावन्ति झुग्धा इह सिन्धुरेन्द्राः ॥९०॥
इह वने मुग्धा मूर्खा मदोद्धततया किमप्यविदन्तो वा सिन्धुरेन्द्रा गजराजा अभिमुखा धावन्त्यभिमुख गच्छन्ति । किं कुर्वाणाः । विरोधिकुम्भिनां प्रतिभटगजानां भ्रम