________________
% 3D
सर्ग १ श्लो० ६६-६७] हीरसौभाग्यम्
શ્લોકાર્થ લક્ષ્મીયુકત એવું એક સ્તંભનપુર અને બીજું અણહિલપુર પાટણ એ બે નગરો ગુર્જર દેશરૂપી લક્ષ્મીના મુખ્ય સમાન અમદાવાદ (રાજનગર)ના જાણે બે કુંડલે હોય તેમ તે દેશની બંને બાજુ બે નગરો શોભે છે. ૬૬
विभूतिभाकालभिदङ्कदुर्गः, क्रीडत्कुमारः सकलाधरश्च । अहीनभूषः सवृषः सुपर्व-सरस्वतीभृद् भववद्धभौ यः॥६७॥
यो देशो भववदीश्वर इव बभौ भाति स्म । किंभूतो देशो भवश्च । विशिष्टां भूति लक्ष्मी विभूति संपद वा भस्म च भजतीति । 'भूतिस्तु भस्मनि मांसपाकविशेषे च संपदुत्पादयोरपि' इत्यनेकार्थः। पुनः किंभूतः । कालं कलिकाल सर्वदापि सर्वसुखानुभवनत्वाद्यमन्मण्डले कलियुगस्य प्रवेशमात्रमपि नास्तीति । तथा-दैत्य कालनामान भिनत्तीति कालभित् । पुनः किंभूतः । अङ्के कोडे दुर्गाः कोट्टाः पार्वती च यस्य सोऽङ्कदुर्गः । पुनः किंभूतः । क्रीडन्तो विविधबालावस्थोचितकेलिपरायणा रममाणाः कुमारा बालकाः । तथा क्रीडन् वालवयोयोग्यां यौवनसमययोग्यां वा क्रीडां विलासं कुर्वन्कुमारः स्वामिकार्तिको यस्य यत्र वा स क्रीडत्कुमारः । पूर्व हि तारकासुराभिभूताः पुरंदरप्रमुखाः सर्वे सुरा विधातुः पावें गत्वा खदेवीरत्नमञ्जूषाग्रहणसुरद्रुमोन्मूलनादिकमात्मपराभव निवेदयामासुः । तदनु ब्रह्मणोक्तम्-'प्रागनेन दुस्तपस्तप्त्वा मामतिप्रसन्न प्रणीय सप्तवासरशिशु मुक्त्वा परः कश्चित्सुरो नरो वा मां हन्तुं न शक्नुयादिति मत्तो वर जग्राह । ततः स्वयमुप्तविषवृक्षोऽपि स्वेनैव छेत्तुमसांप्रतम् । तस्मान्ममैवाय हन्तुमनुचितः । ततो यदा ईश्वरः पार्वती परिणेष्यति तत्सुतः सप्तमे दिने युष्माकं सेनानीत्वमङ्गीकृत्य तारक हनिष्यति'। ततो मुदिता देवाः। स्वस्थानमागत्य कामःप्रेषितः। स शंभुना भस्मीकृतः । ततो गौरीतपसा प्रीत ईश्वरः(तां)परिणिनाय । तत्पुत्रः स्वामिकातिको जातः-इति कुमारसंभवे । पुनः किं भूतः। कलाश्चतुःषष्टिसप्ततिश्च धरन्तीति तादृशैः स्त्रीपुरुषैः सह वर्तते यः । पक्षे कला षोडशांशः षोडश कला बिभर्तीति तादृशेन शशिना सह वर्तते यः पुनः कि भूतः । अहीनां संपूर्णाम् । तथा अहीनां सर्पाणामिनः स्वामी तेन भूषा शोभा यस्य । पुनः किंभूतः । वृषेण धर्मेण वृषभेन वर्तते यः । पुनः किंभूतः । सुशोभनानि पर्वाण्यक्षत(य)तृतीयादीनि सरस्वती नाम्नी नदी सुरसरित वा बिभर्तीति ॥
ગુર્જરદેશને ભગવાન શંકરની ઉપમા આપવામાં આવી છે ગુર્જરદેશ ભગવાન શંકરની જેમ शामेछे.