Page Text
________________
मर्ग ८ श्लो० ८७-८९ ]
भाग्यम्
५४९
શ્લેાકા
સ્વના પમરાગમણિ જેવા દાંતવાળી શાસનદેવીના નીશાભાથી પરાભવ પામેલા શંખાએ પેાકાર કરવાની ઇચ્છાથી એક પાંચજન્ય શંખ વિષ્ણુ પાસે મેાકયેા ન હોય! ૫૮૭મા
कण्ठीकृतो यज्जलजस्त्रिदश्या - स्तद्वेधसा साधु विधीयते स्म । नैसर्गिकानार्जवमात्मनिष्ठ', जह्यादबाह्य कथमन्यथायम् ॥ ८८ ॥
वेधसा ब्रह्मणा यज्जलजस्त्रिरेखः त्रिदश्या देव्याः कण्ठीकृतः कण्ठपीठतां प्रापितः । 'ततः प्रियोपात्तरसाधरौष्ठे निवेश्य दध्मौ जलज कुमारः' इति रघौ । अहमेव मन्ये । जगत्सृष्टिकृता तत्साधु सम्यग्विधीयते स्म समीचीनमनुष्ठितम् । अन्यथा अपरप्रकारेण यत्कण्ठपीठीकरणमन्तरेण अयं शङ्खः आत्मनि स्वस्मिन्विषये निष्ठा स्थितिर्यस्य तादृश नैसर्गिक स्वाभाविक स्वोत्पत्तिसमयादेव जातमपर्यवसानस्थायुकमनार्जवं कथं केन प्रकारेण जह्यात्यजेत् । यदुक्तम्- 'विमलता वचनस्य न गोचरे, जनयिता तव शङ्ख महोदधिः । मुदमल तनुते च तव ध्वनिः किमु ततो निहिता हृदि वक्रता ॥' इति । अपि तु न कयापि विधया नैव मुञ्चेत् ॥
શ્લાકા
બ્રહ્માએ શંખને દેવીના કડપીઠરૂપે બનાવ્યા, તે ઠીક જ કર્યું છે ! જો એમ ન કર્યુ” હાત તા પેાતાના વિષયમાં સ્થિતિવાળી સ્વાભાવિક વક્રતા કઈ રીતે ત્યાગ કરત ? ( કયું છે કે · હે શંખ મહાદધિ ! તારી નિર્મૂલતા વચનાતીત છે, તારા હૃદયની વક્રતા દૂર કરાઇ છે, તેથી જ તારા ध्वनि निर्भस छे ) ) ॥ ८८ ॥
यत्कण्ठपीठेन हठादुपासां दृष्ट्वात्मभूषामखिलात्रिरेखाः ।
पूत्कुर्वते किं विकलीभवन्तः, प्रत्यालय भैक्षभुजो भुजन्तः ॥ ८९ ॥
अखिलाः समस्तास्त्रिरेखाः शङ्खाः विकलीभवन्तो गृथिला जायमानाः प्रत्यालय गृह गृह ं प्रति पूत्कुर्वते । लोकानां पुरः पूत्कार कुर्वन्तीत्यर्थः । विकलतामेव दर्शयतिकिभूताः । भिक्षाणां समूहो भैक्षं भुजन्त्यनन्तीति भैक्षभुजो भिक्षुकाः सांन्यासिकये। गिप्रमुखास्तान् भजन्तः सेवमाना इति विकल्पेन विचारानभिज्ञता । वैकल्यकारणमाह-किं कृत्वा । यस्या देव्याः कण्ठपीठेन गलकन्दलेन हठाद्बलादुपात्तां गृहीतामात्मनः स्वस्य भूषामाभरणादिलक्ष्मीम् । 'विनापि भूषामवधिः श्रियामसौ' इति नैषधे । 'आभरणगणम न्तरेणापि दमयन्ती थियां सुषमाणामवधिः सीमास्तीति' इति तद्वृत्तिः । दृष्ट्वा विलो - क्य ॥ इति कण्ठपीठः ॥
| SR No. | 005967 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 01 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 614 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 86 MB |