________________
मर्ग ८ श्लो० ७१-७२ ] हीरसौभाग्यम्
५४१ 'त्रियामा यामिनी भौती तमी तमा विभावरी' इति हैम्याम् । तस्यां निशायां मुखेन्दौ देवीवदनचन्द्रे उदिते उदयं प्राप्ते सति यत्तस्याः कुचौ स्तनावेव चक्रवाकौ रथाङ्ग विहंगमौ माद्यतः मदं लभेते । यतस्तयोस्तमायां वियोग एव स्यान्न संयोगः । त विरहमपास्य नक्तदिन संयुक्तौ सन्तौ परस्परेण प्रमुदितमनसौ यन्माद्यतस्तत्राहमेवममुना प्रकारेण मन्ये जाने विचारयामि । तत् श्रीसूनोर्लक्ष्मीनन्दनस्य मदनराजस्य सुशो. भनराजतायाः सौराज्यस्य विजृम्भित विलसितम् । यदा सुराज्य स्यात्तदा केषामपि दुःखातको न स्यादेवेति ॥
લોકાઈ મચકુંદ આદિ વેત પુષ્પોની પંક્તિવડે શોભતી દેવીની વેણીરૂપ રાત્રિમાં મુખરૂપી ચંદ્રને ઉદય થતાં, તેણીના સ્તનયુગલરૂપી બે ચક્રવાકો પરમ આનંદ પામ્યા તે જાણે આ કામદેવરૂપ રાજાના સૌરાજ્યને વિલાસ ન હોય ! | ૭૧ છે
पत्रावलीव्याजवती यदीय-वक्षोजदम्भर्षभनामकूटे ।
विजित्य विश्व विजयप्रशस्ति-लिपीकृता श्रीसुतचक्रिणेव ।। ७२ ॥ विश्व सचराचर जगद्विजित्य निजाज्ञापालनपर प्रणीय श्रीसुतः कामनामा चक्री सार्वभौमः तेन । उत्प्रेक्ष्यते यदीयो यस्या देव्या अयं देवीसंबन्धी यो वक्षोजः स्तनः स एव दम्भः कपट यस्य तादृशे ऋषभनामकूटे क्षुल्लहिमवगिरिनिकटवर्तिनि षट्खण्डजयविधायिनश्चक्रवर्तिनः स्वनामलिखनस्थाने जिनशासनप्रसिद्धे । ऋषभकूटनामशैलशिलायामित्यर्थः । पत्रावली पत्रवल्ली स्तनतटे चान्दनद्रवो विविधरचनाविशेषः। यथा हेमाचार्यकृतकर्णराजवर्णने-'मुखे हारावाप्तिनयनयुगले कङ्कणभरो नितम्बे पत्राली सतिलकमभूत्पाणियुगलम्' इति । यथा पत्राली अपि सैव व्याजः कपट विद्यते यस्यास्तादृशी विजयप्रशस्तिरिव लिपीकृता लिखिता । यन्मया सचराचरमपि त्रैलोक्य स्वभुज वीर्यवैभवेन विजित्य मच्छासनवशंवदं व्यधायि । इत्यहंकारसूचकाक्षरमालिका लिखितेव स्वयम् । 'अविरलमिदमम्भः स्वेच्छयोच्छालयन्त्या विकचकमलकान्तोत्तानहस्तद्वयेन । परिकलित इवार्थः कामबाणातिथिभ्यः सलिलमिव वितीर्ण बाल्यलीलासुखाय ॥' इति चम्पूकथायाम् । एवमेका केवलैवोत्प्रेक्षा दृश्यते तस्मात्केवलोत्प्रेक्षा युक्तिमती चम्पूक्तेरानयनेनेति न कश्चिद्दोषः ॥ इति स्तनौ ॥
શ્લોકાર્થ ચરાચર સમગ્ર વિશ્વને જીતીને, કામદેવરૂપી ચક્રવતીં રાજાએ દેવીના સ્તનરૂપ ઋષભકૂટ ઉપર ચંદનના પ્રવાહીથી અર્ચાયેલી પત્રાવલીના બહાને, જાણે વિજય પ્રશસ્તિ લખી ન હોય ! જેમ ચક્રવર્તી રાજા ખંડ પૃથ્વીને છતને ક્ષુલ્લક હિમવંત પર્વતની નજીકના ઋષભકૂટ નામના પર્વતની