________________
सर्ग ८ श्लो० ५०-५२] हीरसौभाग्यम्
५३१ कल्लोलाः संजाता अस्मिन्निति तरइगित तादृशमन्तमध्य येषां तादृग्विधानि ज्योतीषि स्वाभाविकरत्नस्फुरत्कात्कान्तयस्तान्येव पयांसि सलिलानि तैः पूरिता व्याप्ता मामिस्तुन्द कूपिका स्फुरति परमां स्फूर्तिमतिलभते । उत्प्रेक्ष्यते-वशाभ्यां रतिप्रीतिनामभार्याभ्यां हस्तिनीभ्यां च । 'वशा नार्या वन्ध्यगव्यां हस्तिन्यां दुहितर्य पि । वेश्यायां च' इत्यनेकार्थः । स्वैर स्वेच्छया रिरंसोः रन्तुमिच्छोः जलक्रीडां कर्तुकामस्य वा स्मरसिन्धुरस्य मदोन्मत्तोद्धतत्वान्मदनदन्तिनः कामरूपमहामृगेन्द्रस्य शोणो हद इव । हृदेषु करिणः क्रीडन्त्येव ॥
લેકાર્થ આવાઁવડે શોભતી, મધ્યમાં તરંગિત બનેલી, કાંતિરૂપ જવથી પરિપૂર્ણ શાસનદેવીની નાભી અત્યંત શોભાને ધારણ કરે છે. તે જાણે રતિ અને પ્રીતિ સાથે સ્વેચ્છાપૂર્વક જલક્રીડા કરવા ઈચ્છતા કામદેવરૂપી મદોન્મત્ત ગંધહતિનું સરોવર ન હોય ! ! પ૦
प्रसारिशोचिर्मकरन्दसान्द्रा, परिस्फुरत्कामुकदृग्द्विरेफा ।
अनन्यलावण्यजले यदीय-नाभिर्बभौ जम्भिवपद्मिनीव ॥ ५१ ॥ अनन्यमसाधारण यल्लावण्य शरीरसौन्दर्य तदेव जल सलिल तत्र यस्यास्त्रिदश्या इयं यदीया नाभिस्तुन्दकूपिका जम्भिता विकसिता या पद्मिनी कमल तद्वद्बभौ भाति स्म । 'पद्मिनी योषिदन्तरे । अब्जेऽब्जिन्यां सरस्यां च' इत्यनेकार्थः । किंभूता । प्रसारि प्रसरणशील यत् शोचिज्योतिस्तदेव मकरन्दो मधुरसस्तेन सान्द्रा स्निग्धा । पुनः किंभूता । परि समन्तात्स्फुरन्तो ये कामुकास्तदभिलाषुकास्तेषां दृशस्तदुपरि निक्षिप्तनेत्राणि । यदुक्तम्-'सा पिच्छइ पिअवयण जोई पुण नाहिमण्डलं तीसे । पुन्वभवन्तरनेहो कागाइ चुन्ति तक्कूरम् ॥' इति । ता एव द्विरेफा भ्रमरा यत्र ॥
શ્લોકાઈ શરીરસૌદર્યરૂપ જલમાં પ્રસરતા કાંતિરૂપ મધુરસથી સ્નિગ્ધ અને જેમાં ચારે બાજુ ઘૂમતાં કામુકનાં નેત્રોરૂપી ભ્રમરો છે તેવી શાસનદેવીની નાભી વિકવર કમલિનીની જેવી શોભા ધારણ रेछे. ॥५॥
यदनगेहे निवसन्प्रसना-युधः सुधामुक्स्पृहयन् स्ववल्भाम् ।
अचीकरत्कूपमिवायतस्व, विरठिबना पूर्तकृतेव नामिम् ॥ ५२ ।। प्रसून कुसुममेवायुध प्रहरण यस्य । 'पुष्पाण्यस्येषुचापाखाणि' इति हैम्याम् । स स्मरः सुधाभुक सुधां पीयूष भुनक्ति आहारयति इति सुधाशनो देवः स्वस्यात्मनो वल्मामशनमाहार स्पृहयन् काङ्गन सन् । उत्प्रेक्ष्यते-नाभिमाद्देवतातुन्दपिका पूर्तक