Heersaubhagya Mahakavyam Part 01

SR No.: 005967
Original Sutra Author: Devvimal Gani
Author: Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah
Publication Year: 1977
Total Pages: 614
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati
File Size: 86 MB

Page 554

सर्ग ८ श्लो० ४६-४८ ] हीरसौभाग्यम्
५२९ 'द्वितीयोढा कलत्र च' इति हैम्याम् । सौभाग्य सुभगतां सौन्दर्य चातुर्य वा किमुदीर्यते । किमित्यनिर्वचनीयमाहात्म्यं वर्ण्यते इत्यर्थः । यद्यस्मात्कारणावारगेयं महातनयं भीष्मम् । अपिशब्देन ब्रह्मव्रतधारित्वेन सर्वथापि स्त्रीविषयविमुखमपीति लक्ष्यते । अथ च तत्त्वतो गाङ्गेय सुवर्ण काञ्चीनिभान्मेखलाच्छलान्निजस्यात्मन आलिगने परीरम्भणे लालसंलोलमौत्सुक्य वा यस्य जातदोहदं तृष्णातिरेको वा यस्य तादृशमातनुते स्म चकार । 'लालसो लोलयाञ्चयोः । तृष्णातिरेक औत्सुक्ये' इत्यनेकार्थः। भमरस्तु-'इच्छातिरेकस्तु लालसा' ॥
કલોકાર્થ સિંહની ભાય સમાન ( સિંહણની કેડ સમાન) મુષ્ટિચાહ્ય કડી (કેડ)વાળી-શાસનદેવીને, વિષણુની પત્ની લક્ષ્મીદેવીના સૌંદર્ય–પર વિજય મેળવનાર સૌભાગ્યનું શું વર્ણન કરવું ? ગાંગેય (ભીષ્મ પિતામહ) બ્રહ્મચારી હોવાથી સ્ત્રીવિષયમાં વિમુખ હોવા છતાં પણ, ગાંગેય એટલે સુવર્ણમેખલા( કંદરા)ના બહાને, દેવોને આલિંગન કરવામાં આશક બન્યો ન હોય ! ! ૪૬ /
अस्याः कलत्रं हरिजित्वर य-न्मा मां हरि तज्जयताद् भियेति ।
अढौकि काञ्ची कनकस्य तेन, शय्याब्धिमुक्तामणिमण्डितेव ॥ ४७ ॥ यद्यस्मात्कारणात् अस्या देव्या हरेः पञ्चाननस्य जित्वर जयनशीलम् । अथ च कलत्रं पत्नीत्यर्थः । विद्यते तत्तस्मात्कारणात् मां नाम्ना एकाभिधानेन हरि कृष्णमपि मा जयतान्मा पराभवतात् । इति हेतोभिया भयेन हरिणा अर्थात्प्रसत्तये शय्याभूतः पर्यभावप्राप्तस्याब्धेः समुद्रस्य मुक्तामणिभिर्मुक्ताफलै रत्नैश्च मण्डिता भूषिता कनकस्य स्वर्णस्य काञ्ची मेखलेवाढौकि प्राभृतीकृतेव ॥ इति कटिः॥
બ્લેકાર્થ . वो सिनी ( विनी) ने तपापणा पायी, 'या वा २ ( विY ) मेवा મારો પરાભવ મા કર !” આ કારણે ભયભીત બનેલા વિષ્ણુએ દેવીને પ્રસન્ન કરવા માટે, શયારૂપ બનાવેલા સમુદ્રનાં મુકતા અને રત્નથી જડેલી સુવર્ણની કાંચી (મેખલા) ભેટરૂપે અર્પણ કરી नहाय ! ॥ ४७ ॥
उमोपयामे पुनराप्तजन्म-शिशुस्मरस्येन्द्रगुरोरुपान्ते ।।
अध्येतुकामस्य कलास्त्रिदश्याः, पृष्ठस्थली हाटकपट्टिकेव ॥ ४८ ॥ त्रिदश्याः शासनदेवतायाः पृष्ठस्थली तनोश्चरमप्रदेशः । 'पृष्ठ तु चरम तनोः' इति हैमीवचनात् । उमायाः पार्वत्याः उपयामे पाणिग्रहणकरणानन्तरसमये हरिविरश्विशकायशेषवृन्दारकवृन्दातियाअया प्रसन्नीभूतभूतपतिनिर्मितानुग्रहा पुनर्वितीयवारमाप्त लब्ध जन्मोत्पत्तियन अत एवाभिनवोत्पादहेतोः शिशोलिकस्य सरस्य मन्मथस्य हार.