________________
सर्म ७ श्लो० ७८-४.] हरसौभाग्यम् स्थात्पन्तप्रत्यथितया गिलपशीलस्य विधुतुदस्य भीभयान शरणीकृतेन भागत्याश्रितेन प्राचीधवेन पूर्वदिक्पतिना वज्रपाणिनाप्युपेक्षितः अकुलममत्वः सन् न स्वशरणे रक्षित इत्यर्थः ॥
શ્લોકાઈ પોતાના શત્રુ રાહુના ભયથી ત્રાસ પામેલે ચંદ્ર પૂર્વ દિશાધિપતિ ઈન્દ્રના શરણે આવવા છતાં ઈન્દ્રવડે ઉપેક્ષા કરાય, તેથી શરણાગત વત્સલ એવા પશ્ચિમ દિશાધિપતિ વરુણનું શરણ સ્વીકારવા માટે જાણે જતો ન હોય ! ૭૮
प्राचीपयोराशिपयःप्लवान्त-विलासमाधाय मरालबाला। क्रीडां चिकीर्षुः किमु पश्चिमाब्धौ, नभोध्वनासौ प्रचचाल चन्द्रः ॥७९॥
असौ प्रत्यक्षलक्ष्यः वर्णनगोचरीकर्तुमारब्धो वा चन्द्रः श्वेतकान्तिनभोध्वना गगन मार्गेण प्रचचाल चलति स्म । उत्प्रेक्ष्यते-पश्चिमान्धौ प्रतीचीसमुद्रनीरपूरे क्रीडां जलकेलिविलास चिकीर्षुः कर्तुमिच्छुर्मरालबालः शिशुकलहंसः किमु प्रचलति । किं कृत्वा । प्राचीपयोराशेः पूर्वसमुद्रस्य पयःप्लवान्तः पानीयपूरमध्ये विलासं मजनोन्मजनतरणतामरसबिसास्वादनादिकां क्रीडामाधाय कृत्वा । समुद्रे हंसानां सद्भावो दृश्यते । यदुक्तम्-'इंसांसाहतप रेणुकपिशक्षीरार्णवाम्भोभृतैः' इति मातस्यास्तुतौ ॥
લેકાર્થ ચંદ્ર ધીમે ધીમે ગગનમાર્ગે ચાલે છે, તે જાણે પૂર્વસમુદ્રના જલપ્રવાહમાં વિવિધ પ્રકારની જલક્રીડા કરીને હવે પશ્ચિમ સમુદ્રમાં ક્રીડા કરવાની ઈચ્છાવાળે બલરાજહંસ ચાલતો ના હાથ ! પાછા
संचारि निर्दण्डमिवातपत्र, विहस्तको वा चलदात्मदर्शः । क्रीडातडागः किमु जगमो वा, स्मरावनीन्दोः शशमृद्धभासे ॥८॥
शशभृश्चन्द्रो बभासे राजते स्म । उत्प्रेक्ष्यते-स्मराक्नीन्दोः मेदिनीकुमुदसुहृदः कामराजस्य संचारि दिव्यानुभावेन स्वयं संचरणशील तथा निर्गतो दण्डो यस्मात्तन्निदण्डमवष्टम्भयष्टया रहितमातपत्र सितातपवारणमिव वाथ वा । पुनरुत्प्रेक्ष्यते-स्मरनरपतेविहस्तको हस्तग्रहणोचितस्थाणुनिर्मुक्तः चलन् स्वयमेव प्रतिष्ठमान आत्मदर्शः दर्पण इव वा । पुनरुत्प्रेक्ष्यते-कन्दर्पपार्थिवस्य जगमः कथंचन देवतानुभाषाभ्रमणरसिकक्रीडातडाको लीलासरोवरमिव ॥ इति चन्द्रमण्डलसंचारः ॥
म . આકાશમાં ચંદ્ર શોભે છે. તે જાણે કામદેવરૂપી રાજાનું, દિવ્ય પ્રભાવથી સ્વયં ચાલતું દંડ