________________
सर्ग ७ श्लो० ५७-५९] हीरसौभाग्यम्
४८७ यतो हैम्यामपि सर्वेषां नामानि सामान्येनैवोक्तानि न विशेषात् , यथा-'नक्षत्र तारका ताराज्योतिषी भमुडुग्रहाः । धिष्णयमृक्षम्' इति, तथापि उपलक्षणाद्ग्रहनक्षत्रतारकाणां लक्षात्कपटात् श्रमाम्बुभिः बहुविनोदविधानोद्भूतप्रस्वेदसलिलैबिन्दवः संजाता अस्मिन्निति । स्वार्थ कः। बिन्दुकित जलकणकलित जातम् । 'स्वेदबिन्दुकितनासिकाशिख तन्मुख सुखयति स्म नैषधम् इति नैषधे । किं बभूव संजातमिव ॥
લેકાર્થ સંપૂર્ણ દિવસ પોતાના કામુક પતિ સૂર્યની સાથે હાસ્ય-વિનોદ આદિ કામક્રીડાઓ કરવાથી, ગગનલક્ષ્મીના વક્ષસ્થલમાં રહેલા ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારાઓ તે જાણે શ્રમજલનાં (દજલન) લાખ બિંદુઓ ન હોય ! પછા
आगन्तुकस्योदयशृङ्गिशङ्गा-स्थानीं तमोद्विड्दमनस्य राज्ञः । नभोवितान किमकारि तारा-मुक्ताङ्कित सृष्टिकृतोपरिष्टात् ॥ ५८ ॥
सृष्टिकृता जगतत्सर्गविधायकेन विधात्रा राक्षश्चन्द्रस्य पृथिवीपुरंदरस्य उपरिष्टात् मस्तकोपरितनभागे । उत्प्रेक्ष्यते-तारास्तारका उपलक्षणान्नक्षत्रताराग्रहा एव मुक्ता. फलानि तरङ्किन विचित्ररचनाचारिमाञ्चित नभो गगनतलमेव वितान चन्द्रोदयः किमकारि निर्मितम् । रचितमिव । राज्ञः किंभूतस्य । शृङ्गिणः पर्वतस्य । पूर्वपर्वतस्येत्यर्थः । शृङ्ग शिखर तदेवास्थानीमुपवेशनसभामागन्तुकस्य आगमनशीलस्य । पुनः किंभूतस्य । तमांस्येव द्विषन्तः शत्रवस्तेषां दमनस्यान्तकारकस्य । 'अप्यन्तकारिदम. नदर्पच्छिन्मथनादयः' इति हैम्याम् ॥
લોર્થ ઉદયાચલ પર્વતના શિખરરૂપ સભામંડપમાં નિરંતર આવનાર (સભ્ય) તેમજ અંધકારરૂપ શત્રનું દમન કરનાર એવા ચન્દ્રરાજાના મસ્તક ઉપર બ્રહ્માએ ગ્રહ-નક્ષત્ર-તારાઓ રૂપ મુક્તાફલેથી ચિત્ર વિચિત્ર એવો આકાશતલરૂ૫ ચંદર જાણે બનાવ્યો ન હોય ! પાપા
नभोगसारङ्गदृशां रतीश-राभस्यवश्यप्रियखेलिनीनाम् ।
वक्षःस्थहारच्युतमुक्तिकाभि--नभःस्थली तारकिता किमासीत् ॥ ५९॥ रतीशराभस्येन तारुण्यवयस्त्वेन यन्मदनौत्सुक्य यौवनोन्मादेन मदनात्युत्कण्ठाभाक्त्वेन वश्या म्वायत्तीभूता ये प्रिया वल्लभास्तैः सम स्म रमन्ते वात्स्यायनोक्तविविधविनोदैः खेलन्ति क्रीडन्तीत्येवंशीलास्तादृशीनाम् । 'भीम कृत्वाङ्कखेलनम्' इति पा. ण्डवचरित्रे । नभसि आकाशे गच्छन्तीति नभोगा देवास्तेषां सारङ्गदृशो मृगलोचनाः स्त्रियो देव्यस्तासां वक्षःसु हृदयस्थलेषु तिष्ठन्तीति वक्षस्थास्तादृशा हारा मुक्ताकलापा