________________
४४४
हीरसौभाग्यम् [ सर्ग ६ श्लो० १५४ - १५७
त्या भूमेर्युवतीनां मध्ये मणी रत्नम् । केव । जयवाहिनीव । यथा सुमनसां देवानां सार्वभौमस्य चक्रवर्त्तिनः शक्रस्य पौलोमी नाम पत्नी आस्ते । यथेतीवार्थे ॥
શ્લેાકા
જગતની સ્ત્રીઓમાં રત્નસમાન અને ઈંદ્રને જેમ દ્રાણી હોય તેવી કમાશ્રેષ્ઠીની ‘કેાડાઈ ' નામની પત્ની હતી. ૫૧૫૪।।
रम्भादम्भादिवामुष्या-स्त्रिदशी त्रिदशौकसः ।
विमोहिता कमारूपं, निरूप्यास्यामुपागता ।। १५५ ।।
कमाण्यवहारिणो रूपं शरीरसौन्दर्य निरूप्य विलोक्य विमोहिता रागातिशयं प्राप्ता सती अमुष्या कोडिमादेव्या दम्भात् कपटात् त्रिदशौकसः स्वर्लोकतः अस्यां नडलाईपुर्या उपागता समेता । उत्प्रेक्ष्यते - रम्भानाम्नी त्रिदशी अप्सरा इव देवीव । अथवा 'प्रेक्ष्य क्ष्मायामुपागता' इति पाठः ॥
શ્લાકાર્થ
કમા શ્રેષ્ઠીના શરીરની સુંદરતા જોઈ ને મુગ્ધ બનેલી રંભા નામની અપ્સરા કાડાઈ દેવીના બહાને જાણે સ્વર્ગમાંથી ઊતરી આવી ન હોય ! ।।૧પપા
दृष्ट्वा पतितं त्यां प्रीत्येव त्यक्तकायया ।
दुःखात्सपत्न्यास्तत्पत्न्या, व्याजाज्जन्माददे परम् || १५६ ॥
प्रीत्या प्रीतिनान्या स्मराङ्गनया तस्य कमासाधोः पत्न्या व्याजात् कोडिमदेवीदम्भात् । उत्प्रेक्ष्यते - अपरमन्यज्जन्मावतार आददे गृहीतम् । किंभूतया प्रीत्या । समान एकः पतिर्यस्याः सा सपत्नी । 'सपत्न्यादिषु नित्यं नुक् वाच्यः' इति सपत्नी । तस्या दुःखादसातात् त्यक्त उज्झितः कायः शरीर यया । किं कृत्वा । पतिं स्मर स्वकान्त
त्यां रतिविषये रतमत्यासक्त' दृष्ट्वा विलोक्य । 'श्रेणीद्वयेशयोः कन्ये उपायंस्त स (तु) क्रमात् । वैजयन्तीं जयन्तीं च रतिप्रीती इव स्मरः ॥ इति रत्नशेखरसूरिकृतश्राद्धप्रतिक्रमणसूत्रवृत्तौ स्मरस्य रतिप्रीतिनाम्न्यौ द्वे पत्न्यौ ||
શ્લાકા
પેાતાના પતિ કામદેવને રિત નામની પેાતાની સપત્ની ( શાકય ) માં આસકત જોઇને કામદેવની પત્ની પ્રીતિએ દુ:ખથી સ્વશરીરના ત્યાગ કરીને કાડાઇ દેવીના રૂપે ખીજો અવતાર ગ્રહણ કર્યાં ન होय ? ॥१५६॥
त्यक्त्वावतीर्णां पुरुष, पुराणं स्वामिमां रमाम् । विलक्ष्यः प्रेक्ष्य तद्दुःखा-मज्जेव
॥ १५७ ॥
अर्थात् श्रीपतिः तदुःखात्तस्याः स्वपत्न्याः लक्ष्म्याः दुःखादसातादतीवार्त्या । उत्प्रेक्ष्यते