________________
___ हीरसौभाग्यम् [सर्ग ६ श्लो० ४५-४७ विमनायमानया विरुद्धमनस्कीभवन्त्या लज्जाखेदचिन्तादुःखोदयमनुभवन्त्या। 'चिराय तस्ये विमनायमानया' इति नैषधे । 'भृशादिभ्यो भुव्यच्वेर्लोपश्च हलः' । 'भृशादिभ्यो भुव्यर्थे भवत्यर्थे क्यङ्ग स्यात् । न तु व्यन्तेभ्यः अन्तहल् लोपश्च । अभृशो भृशो भवतीति भृशायते । नोन्मना उन्मना भवतीत्युन्मनायते' इति प्रक्रियाकौमुद्याम् । तथा न विमना वि. मना भवतीति विमनायते । विमनायते इति इति विमनायमाना तया विमनायमानया सत्या दयितोपास्तिनिभात्समुद्रशायिनः कान्तकृष्णस्य सेवाकपटाज्जलधौ समुद्रे अगम्यत गता । द्धितेत्यर्थः। इति जसमादेवी ॥
શ્લોકાઈ જસમાદેવીના સૌદર્યથી પરાભવ પામેલી લક્ષ્મી લજજા, દુઃખ અને સંતાપથી જાણે વિમનરક બની ગઈ હોય તેમ પોતાના સ્વામી વિષ્ણુની સેવાના બહાને તેણે શું સમુદ્રમાં ઝંપાપાત કર્યો ? અર્થાત જસમાદેવી ખુબસુરત હતી પાપા
युवसंमदकन्दलीघनैः, कमलानन्दनकेलिशीलनैः । त्रिदशाविव दम्पती सुखं, वसतस्तौ त्रिदिवोपमे पुरे ॥४६।।
तौ दम्पती जसमादेवीदेवसीव्यवहारिणौ पुरे देवगिरिनगरे सुख यथा स्यात्तथा वसतस्तिष्ठतः । किंभूते पुरे। त्रिदिवस्य देवलोकस्य उपमा सादृश्य यस्य । तौ काविव । त्रिदशाविव । यथा देवीदेवौ त्रिदिवे स्वर्गे सुख वसतः । देवी च देवश्च देवौ, त्रिदशो च त्रिदशश्च त्रिदशौ । 'पुमान् स्त्रिया' । 'स्त्रिया सहोक्तौ पुमान् शिष्यते, न स्त्री । ब्राह्मणी च ब्राह्मणश्च ब्राह्मणौ' इति प्रक्रियाकौमुद्याम् । तथा 'आदेश्च द्वन्द्वे' । 'द्वन्द्वे आदिपदस्य लोपो भवति । माता च पिता च पितरौ श्वशुरौ' इत्यादि सारस्वतव्याकरणेऽपि । सुख वसतः तिष्ठतः । कमलाया लक्ष्म्या नन्दनः पुत्रः कामस्तस्य केलिःक्रीडा तस्याः शीलनैः सेवनैः पञ्चविषयभोगानभवनैः। किंभूते। यूनां तरुणानां समदा आनन्दास्ते एव कन्दल्यः कन्दास्तेषु घनमेंधैः । तदुल्लासकारकत्वात् । 'कन्दलं तु नवाङ्कुरे कलध्वनावुपरागे मृगमदे कलापे पञ्चस्वपि त्रिलिङ्गः । कदलीद्रुमे रम्भाख्ये' इत्यनेकार्थस्तदवचूरिश्च । अथ वा तरुणानां वर्षा एव कन्दल्यः रम्भास्तेषु घनः जलधरैः ॥
કલોકાઈ વર્ગપુરી સમાન દેવગિરિનગરીમાં, યુવાન પુરુષોના આનંદ-કંદમાટે મેઘસમાન તે દંપતિ, કામક્રીડાના અનુભવથી દેવયુગલની જેમ સ્વર્ગીય સુખને આનંદ ભોગવતા હતા. ll
परशासनशास्त्रमालिका-मयमध्येतुमथो गुरोगिरा । ब्रजति स्म कदापि दक्षिणां, हरित हीरमुनिर्दिनेशवत् ।।४७||
अथो हीरहर्षगणेरधिकारप्रारम्भे अय पूर्वव्यावर्णितो ग्रन्थनायको वा हीरमुनि हरिहर्षनामा मुनिर्गणिराचार्योपाध्यायादीनां सर्वेषां साधुसंशातु जागत्येवेति दक्षिणां हरित