________________
सर्ग ५ श्लो० १८४-१८६] हीरसौभाग्यम् इमा अप्सरसः । इयमप्सराः' इत्यादि लिङ्गानुशासने च । तस्य । विप्रयोगेण विरहेण जनितमुत्पादित यदान्तरमन्तर्मनसि भवमन्तरङ्गमतिशायि इत्यर्थः । दुःखं तस्मात् । 'प्रियावियोगज्वलतादिवैलाम्' इति नैषधे । पुरुरवस उर्वशीवियोगः । तथा नलवर्णने'करोषि लज्जां गुरुमौलिमैलदसौ हठश्रीहरणादुदस्तौ' इत्यपि नैषधे ॥
साथ વળી પિતાની પ્રિયતમા ઉર્વશીના વિયોગથી અત્યંત દુઃખી બનેલા ઇન્ટે, પોતાના પૂર્વ શરીરને ત્યાગ કરીને આ હીરકુમારરૂપે જાણે બીજા શરીરને ધારણ કર્યું ન હોય ! ૧૮૪
दस्रयोः किमयमन्यतमोऽस्मि-भागतस्त्रिदिवतः क्षितिपीठे । निष्कलङ्क इव विष्णुपदस्यो-पास्तिभिः कुमुदिनीदयितो वा ॥१८५॥
दस्रयोरश्विनीपुत्रयोर्मध्ये । उत्प्रेक्ष्यते-अयं हीरकुमाररूपः अन्यतमः एकः कश्चित्रिदिवतो देवलोकादस्मिन् क्षितिपीठे पत्तनलक्षणे भूमण्डले आगतः किं समायात इव । अथ वा विष्णुपदस्य पुरुषोत्तमपादस्य उपास्तिभिः सेवाभिः कृत्वा निर्गतः कलङ्को लाञ्छनमपवादो वा यस्मात्तादृशः । उत्प्रेक्ष्यते-कुमुदिनीदयितः कैरविणीप्राणप्रियश्चन्द्रो वा क्षिप्तौ पत्तनपृथिव्यां समागतः ॥ इति कुमाररूपदर्शनादिविचारः ॥
सार्थ બે અશ્વિનીપુત્રોમાંથી એક અશ્વિની પુત્ર સ્વર્ગમાંથી આ પાટણની ભૂમિ ઉપર આવ્યા ન હેય ! અથવા તો વિષ્ણુના ચરણની ઉપાસના કરવાથી કલંકરહિત બનેલે ચંદ્ર જાણે પાટણભૂમિ ઉપર આવેલ ન હોય તેમ હીરકુમાર શોભતા હતા. ૧૮પા
माद्यसि स्मर! जगज्जयिनीभिर्हेतिभिः किमु हताश ! वशाभिः । संश्रिते हि चरितश्रियमस्मि-स्त्वन्मदोऽयमवकेशिवदासीत् ॥१८६॥
हे हताश, मूलादेव विगता उच्छिन्ना आशा वान्छा यस्य ईदृशः हे स्मर कन्दर्प, जगतां त्रयाणां भुवनानाम् । 'तात्स्थ्यात्तद्वयपदेशः' इति न्यायानाकिनागनागराणां त्रिजगज्जनानां जयिनीभिर्जयनशीलामिवंशीकारिकाभिः वशाभिस्तरुणीभिरेव हेतिभिः स्वामोघप्रहरणभूताभिः कृत्वा किं कथं माद्यसि मदमाकलयसि मत्तो भवसि । हि यस्मात्कारणात् अस्मि. न सांसारिकविषयविमुखे हीरकुमारे चरितश्रियं चारित्रलक्ष्मी संश्रिते सति अयं सर्वजगज्जनविदितः प्रत्यक्षलक्ष्यस्त्वन्मदः यदहं युवतीरूपामोघशक्तिभिः कृत्वा हरिहरेन्द्रचतुराननादिकान् सर्वान् स्ववशीकरोमि इति तवाभिमानः अवकेशिवनिष्फलतरुरिव आसीत् फलवन्ध्यो बभूव ॥
શ્લેકાર્થ આશાઓના નિર્મુલ ઉપેદવાળા હે હતાશ કામદેવ ! ત્રણે જગત પર વિજય મેળવનારા તારા આ સ્ત્રીઓ પી શસ્ત્રોથી તું શા માટે મદેન્મત્ત થયો છે? તું જે, સાંસારિક સુખોથી પરમુખ