________________
सर्ग ५ श्लो० १०९ - ११२]
हीरसौभाग्यम्
મહેાત્સવ- જોવાની ઇચ્છાથી નાના શરીરને ધારણ કરીને રહેલા સૂર ન હોય ! ॥૧૯॥
यस्य भालतलचन्दनविन्दो- दम्भतो वदनकैरवबन्धुः ।
कोपनां प्रियतमामिव तारा - मानुकूल्यविधये व्यधिताङ्के ॥११०॥
यस्य कुमारस्य वदनकैरवबन्धुर्वक्त्रचन्द्रमा भालतले ललाटे कृतः श्रीखण्डस्य मण्डलाकार तिलकबिन्दुः तस्य दम्भतश्छलात्कोपनां चण्डामत्यमर्षणां तथा प्रियतमामतिशयेन वल्लभां तारों कामपि कान्तां तारिकाम् । तस्य तारापतित्वात् । उत्प्रेक्ष्यते - आनुकूल्यविधये स्वानुकूलीकरणप्रकाराय अके निजोत्सङ्गे व्यधित कृतवानिव । 'अचुम्बि या चन्दनबिन्दुमण्डली नलीयवक्त्रेण' इति नैषधेऽपि ॥
લેાકા
३३५
કુમારના મુખચંદ્રના લલાટ પર રહેલા ચંદનના તિલકના બહાને રાષાયમાન થયેલી પેાતાની પ્રિયતમા તારિકાને જાણે પેાતાના ઉત્સ’ગમાં ધારણ કરી ન હોય ! ૫૧૧૦ના
यस्य चान्दन उपश्रु बभासे, बिन्दुरङ्गजभट प्रणिहन्तुम् । नासिकानलिका गुलिकेय, येन मोक्तुमनसा विधृतेव ॥ १११ ॥
यस्य कुमारस्य उपभ्रु भ्रुवोर्मध्ये समीपे चान्दनश्चन्दनसंबन्धी बिन्दु ततिलक' बभासे शोभते स्म । उत्प्रेक्ष्यते - अङ्गजः स्मरः कमनः । 'कलाकेलिरनन्यजोऽङ्गजः' इति हैम्याम् । तथा 'अङ्गजो मन्मथे सुते । मदे केशे' इत्यनेकार्थः । स एव भटो वीरस्त प्रणिन्तु यमातिथिं कर्तुं नासिकैव नलिकागुलिकाक्षेपणोपकरण' 'बन्दूक हाथनाली' इति लोकप्रसिद्धा । तथा 'नलिके न तदुच्चनासिके त्वयि नालीकविमुक्तिकामयोः' इति नैषधे । नासा नलिकेव । तया कृत्वा मोक्तुमनसा क्षेप्तुकामेन इयं प्रत्यक्षलक्ष्या गुलिha धृता । 'सीसागोली' इति प्रसिद्धा ॥
ક્લાકા
કુમારની ભ્રમરની વચ્ચે રહેલું તિલક શાભતું હતું. તે જાણે કામદેવરૂપી શત્રુને નાશ કરવા માટે નાસિકારૂપી બંદુકમાં નાખવાની ઇચ્છાથી તૈયાર કરેલી સીસાની ગાળી ન હોય ! ૫૧૧૧૫
चापलस्य नियमोऽभ्युपगम्यो - ऽतः परं निशमत्र युवाभ्याम् । एतदालपितुमञ्जनरेखा, कल्पिता नयनयोरिव तस्य ॥ ११२ ॥
तस्य हीरकुमारस्य नयनयोर्नेत्रयोरञ्जनस्य कजलस्य रेखा कल्पिता । लोचने अञ्जिते इत्यर्थः । बालत्वादथवा महोत्सवान्निर्मिता रेखा । किं च विवाहादौ तरुणानां वृद्धानां पुरुषाणामपि चक्षुषोरञ्जनरेखा क्रियते इति लोकरूढिरपि स्थितिश्च । उत्प्रेक्ष्यतेएतदत्रैव कथ्यमानमालपितुं वक्तुमिव । तदेवाह - हे नयने अतः परम् अद्यतन दिवसादार