________________
सर्ग ५ श्लो० २२-२४] हीरसौभाग्यम्
२९९ अमिल्कतामेव दर्शयतिसध्यिराग इव जीवितमास्ते, यौवनं च सरितामिव वेगः । यत्क्षणेव कमला क्षणिकेय, तत्त्वरध्वमनिशं जिनधर्मे ॥२२॥
यत्कारणात् सांध्यरागः संध्यासमयसंबन्धी रागः उपलक्षणानीलपीतकृष्णश्वतरताभ्रिकाप्रकरस्तद्वजीवितम् । यथा संध्यारागः क्षणात् प्रध्वंसं भजते तथा जीवितव्यमपीति । च पुनविन तारूण्य सरितां प्रावृषेण्यनदीनां वेग इवास्ति । यथा नदीनां पूर त्वरित प्रयाति । यतः 'यौवन जाइ वेगिनदी युं जलवहइ इन्दचन्दनागेन्द कहो कुण थिर रहइ' इति सूक्तोक्तेः । तथा यौवनमपि । पुतर्यत्कारणात् इयं कमला लक्ष्मीः क्षणेव विद्युदिव क्षणशब्दो वेश्मरत्न(विद्युदर्थे)शान्तिचरित्रेऽस्ति । क्षणिका क्षणमात्रस्थायुका । 'करिकर्णचला कमला' इति वचनात् । तत्कारणादनिश जिनधर्मे त्वरच त्वरां कुरुध्वम् । शीघ्र जिनधर्ममेव कुरुतेत्यर्थः ॥ इति गुरुदेशना ॥
પ્લેકાર્થ સંધ્યાના રંગ સમાન આ જીવન નાશવંત છે નદીના પૂરની જેમ આ યૌવન અશાશ્વત છે, અને વિજળીના ચમકારાની જેમ આ લક્ષ્મી ચંચળ છે. માટે સુખી થવા ઈચ્છતા હે તે શ્રાજિનેશ્વર ભગવંતના ધર્મમાં પુરુષાર્થ કરે.” મારા
भारतीमिति निशम्य श्मीन्दोः, कल्पिताप्लव इवामृतकुण्डे । उल्लसत्पुलकपल्लविताङ्ग-वेतसीति विततर्क कुमारः ॥२३॥
कुमारो हीरनामा चेतसि स्वमनसि इति वक्ष्यमाण वितर्क चिन्तयामास । किंभूतः कुमारः। उल्लसन् प्रकटीभवन् यः पुलको रोमाञ्चस्तेन पल्लवितमङ्ग वपुर्यस्य । उत्प्रेक्ष्यते-अमृतस्य सुधायाः कुण्डे कल्पितः कृतः आप्लवः स्नान येन तादृश इव । कि कृत्वा । शमीन्दोमुनिचन्द्रस्येत्याधुक्तप्रकारेण भारती काणीम् । देशनामित्यर्थः । निशम्य
श्रुत्वा ॥
કલેકાર્થ અમૃતના કુંડમાં જાણે સ્નાન કર્યું હોય તેમ આચાર્યશ્રીની વાણી સાંભળીને રોમાંચિત થયેલા શરીરવાળા હીરકુમાર મનમાં આ પ્રમાણે વિચારતા હતા. પરા
अस्ति कश्चन न कस्यचनापि, भ्रातृपुत्रपितृमित्रजनादि । संसृतौ क्षणिकतां कलयन्त्यां, नानुयाति परलोकजुषं यत् ॥२४॥
कस्यचनापि पुंसो भ्राता बन्धुः, पुत्रः सुतः, पिता जनकः मित्र सुहृत् . जनः कुटुम्बवर्गः, स आदौ पूर्व यस्य तादृक्कश्चिन्नास्ति यत्कारणात् णिकतां क्षणमात्रस्था