________________
सर्ग ४ श्लो. ९९-२०१] हीरसौभाग्यम्
२६१ શ્લોકાર્થ સર્વદેવસૂરિએ, ચંદ્રાવતી નગરીને ચંદાઉલ રાજાના સમગ્ર રાજ્યકાર્યમાં કુશલ અને નૂતન જિનચૈત્યનું નિર્માણ કરનાર “કંકુ” નામના મંત્રીને ઉપદેશ દ્વારા પ્રતિબંધ કરી, સંસારથી વિરક્તા બનાવી પ્રાજિત કર્યા હતા, અર્થાત દીક્ષા આપી હતી. ૧૯૯૫
कुर्वनिवास गवि गौरवश्री-गिरामधीशो विबुधैरुपास्यः । ... श्रीदेवसरिः किमु देवसरिः, पदे तदीयेऽप्यजनि क्रमेण ॥१०॥
अपि पुनः तदीये सर्वदेवसंबन्धिनि पदे क्रमेण महावीरपट्टपरिपाट्या श्रीदेवसूरिरजनि जातः । उत्प्रेक्ष्यते-देवसूरिः देवसूरिहस्पतिः किमु देवानां सुराणामाचार्योऽध्यापकः । द्वयोरपि साधर्म्य दर्शयति-किं कुर्वन् । गवि पृथिव्यां स्वर्गे च निवास वसति कुर्वन् । पुनः किंभूतः । गौरवेण माहात्म्येन गुरुत्वेन शक्रादीनामध्यापकत्वेन । अथ वा गुरुवृहस्पतिर्जीवो देवाचार्यस्तत्त्वेन श्रीः शोभा यस्य । पुनः किंभूतः । गिरां वाचामधीशः । 'वागीशो वाक्पतौ वाग्ग्मी' इति हैम्याम् । 'गीर्छ हत्योः पतिः' इत्यपि च । वाचस्पतित्वात् । पुनः किंभूतः । विबुधैः पण्डितैः सुरैश्च उपास्यः सेव्यः । 'विबुधः पण्डिते सुरे' इत्यनेकार्थः ॥ इति श्रीदेवसूरिः ॥
પ્લેકાર્થ
સર્વદેવસૂરિની પાટે અનુક્રમે પૃથ્વી ઉપર જાણે સાક્ષાત બૃહસ્પતિ ન હોય ? તેવા દેવસરિ. નામના આચાર્ય થયા, તે જેમ, દેવોના આચાર્ય બૃહસ્પતિ દેના ગુરુ હોવાથી શોભાને ધારણ કરનારા વાચસ્પતિ એવા તે દેથી સેવ્ય છે તેમ, દેવાચાર્ય દેવસૂરિ પણ પોતાના માહાભ્યથી શોભાને ધારણ કરનારા, વ્યાખ્યાનવાચસ્પતિ અને પંડિત વડે ઉપાસ્ય હતા. ૧૦૫
दोषोदयोदीततमःप्रपञ्च-व्यापादनव्याप्रतिदीक्षितेन ।
श्रीसर्वदेवेन पदं तदीयम-दीपि दीपेन यथा निकेतम् ॥१०१॥
श्रीसर्वदेवेन तदीय देवसूरिसंबन्धिपदमदीपि उद्दयोतितम् । केनेव । दीपेनेव । अत्र यथा इवार्थे । यथा कज्जलध्वजेन निकेत मन्दिर दीप्यते । किंभूतेन सर्वदेवेन दीपेन च । दोषाणामपगुणानां निशानां च उदयेनाविर्भावेन उदीतानि समेत्य स्थितानि अथवा दोषाणां संभवेन प्रकटीभूतानि यानि तमांसि पापानि अन्धकाराणि च तेषां प्रपञ्चो विस्तारः तस्य व्यापादनं तदेव व्यापृतियापारस्तत्र दीक्षितेन गृहीतव्रतेन । सज्जेनेत्यर्थः। 'उदीतमातङ्कितवानशङ्कत' इति नैषधे । 'संकेतनिकेतमाता' इत्यपि तत्रैव । 'ई' गत्यर्थधातुः ॥ इति द्वितीयश्रीसर्वदेवसूरिः ॥
શ્લોકાર્ધ રાત્રિના ઉદયકાળમાં પ્રગટ થતા અંધકારના વિસ્તારને નાશ કરવા માટે પુરુષાર્થશીલ બનેલા