________________
२२५
सर्ग ४ श्लो० १८-२०] हीरसौभाग्यम् भाजा येन जम्बूप्रभुणा वशीकृता स्वायत्ता निर्मिता । त्वया सह सङ्ग विधाय एतस्यामवसर्पिण्यां नान्य भारतभव जनमभिलषामीति वाग्बन्धप्रदानपूर्वमात्मसात्कृता ॥ इति जम्बूस्वामी ॥
કલેકાર્થ હે પ્રાજ્ઞપુરુષ ! આ જંબૂસ્વામીની વિદ્વત્તાને તો જુઓ ! જેણે પોતાના શરીરના અનુપમ સૌંદર્યથી કામદેવનો તિરસ્કાર કર્યો છે, એવા જંબૂસ્વામીએ, વ્યભિચારિણી સ્ત્રીની જેમ જગતના તમામ પુરુષોને ઈતી એવી હાસ્યવદના મુકિતરૂપી સ્ત્રીને પોતાને સ્વાધીન બનાવી ! અર્થાત “તારી સાથે સંગ કરીને હવે આ અવસર્પિણીમાં ભરતક્ષેત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલા કેઈપણ પુરુષની અભિલાષાને કરીશ નહી,” આવા પ્રકારના વચનના દાનપૂર્વક (કોલ કરીને) સ્વાધીન કરી ! અર્થાત હવે પછી આ અવસર્પિણીમાં ભરતક્ષેત્રમાં જન્મેલે કઈપણ જીવ મોક્ષમાં જશે નહી. ૧૮૧
अलंचकार प्रभवप्रभुस्त-स्पट्टश्रियं पुण्ढ(ण्डू) इवेन्दुषताम् । स्तेनोऽपि सार्थेश इवाङ्गिनो यः, श्रेयःश्रियं प्रापयत्र चित्रम् ॥१९॥
प्रभवनामा प्रभुः स्वामी तस्य जम्बूस्वामिनः पट्टश्रिय पट्टलक्ष्मीमलंचकार भूषयति स्म । क इव । पुण्द्र(ण्ड्र)इव । यथा चित्रक तिलकम् इन्दुवक्त्रां चन्द्रमुखी क्यामलंकरोति । यः प्रभवप्रभुः स्तेनोऽपि तस्करीभूयापि सार्थेशः सार्थपतिरिवाङ्गिनो जनान् श्रेयःश्रिय कुशलकलितां कमलां मोक्षलक्ष्मी च प्रापयत् लम्भयति स्म । तल्लक्ष्मीप्रदानमत्र (प्र)भव. प्रभौ चित्रमाश्चर्यकारकमस्ति । 'श्रेयःपुरीम्' इति पाठे मुक्तिनगरी नयति स्म ॥
શ્લોકાર્થ જંબુસ્વામીની પલક્ષ્મીને પ્રભવસ્વામીએ અલંકૃત કરી. લલાટપટ્ટમાં રહેલું તિલક જેમ ચન્દ્રમુખ લલનાની શોભાને વધારે છે તેમ પ્રભવસ્વાના પૂર્વાવસ્થામાં ચોરરૂપે હોવા છતાં પણ મનુષ્યોને મોક્ષલક્ષ્મીને પ્રાપ્ત કરાવનારા બન્યા તે ખરેખર આશ્ચર્યરૂપ છે ! અર્થાત સાર્થપતિની જેમ માનવોને મુકિતરૂપી નગરમાં કુશળતાપૂર્વક લઈ જનારા બન્યા. ll૧
किं वर्ण्यते वर्ण्यगुणस्य चौर्य-चातुर्यमस्य प्रभवस्य भर्तुः ।
अहायमण्येष मनोऽभिधान-मपाहर त्रिदिवेन्दिरायाः ॥२०॥
अस्य जम्बूपट्टधरस्य प्रभवस्य प्रभवनानो भर्तुः स्वामिनो गणधरस्य चौर्यस्य वा चातुर्य कौशल्य तस्करताप्रागल्भ्य किं कया रीत्या विस्मयकृत्तया कथं का वर्ण्यते प्रशस्यते स्तूयते वा । अस्य किंभूतस्य । वा जगजनैर्लोकोत्तरलया श्लाघनीया गुणाः शमदमसंयमरूपा यस्य । यत्कारणादेष प्रभवप्रभुः त्रिदिवेन्दिरायाः स्वर्गलम्याः अहार्य देवताश्रयत्वान्न केनापि हर्तुं शक्यमपि मनोऽभिधान निधिमपाहरज्जहार । मुक्तिगमनाभावात् स्वलॊकमेवालंकृतवानित्यर्थः ॥ इति प्रभवस्वामी ॥
१ 'त्रिदिवाङ्गनायाः' इति मूलपाठः ।