________________
सर्ग ३ श्लो० ११५ - ११७ ]
सौभाग्यम्
२.५
નખેાની કાંતિવડે આ પ્રમાણે સૂચન કરતા ન હાય ! કે આ હીરકુમાર પૃથ્વી ઉપર ભાવિ આચાર્યાંના સમૂહમાં એક માણિકયરત્ન સમાન બનશે !' ॥૧૧પા
यन्मूर्तिदीधितिझरेषु किमु प्ररोहा,
रोमाणि कामपि रमां कलयांबभूवुः ।
ईग्विधा वयमिहैव न चापरत्र,
वक्तु ं गुणैः किमिति यन्त्रकृताः स्वरेखाः ॥ ११६॥
रोमाणि यस्य लोमलेखाः कामप्यसाधारणी रमां श्रियं कलयांबभूवुः धारयन्ति स्म । उत्प्रेक्ष्यते-यस्य कुमारस्य मूर्तिः शरीर तस्य दीधितयः परितः प्रसरत्कान्तयः ता एव झरा निर्झरप्रवाहास्तेषु हस्तपादहृदया दिवङ्गत्वाद्बहुवचनम् । तेषु प्ररोहा नीलतृणाङ्कुराः किमु । पुनर्यत्र कुमारे औदार्यधैर्यगाम्भीर्यादिगुणैः उत्प्रेक्ष्यते । इति वक्तु किमु जनानां पुरः कथयितुमिव स्वाः स्वाः सरूपाणामेकशेषे एक एव स्वशब्दस्तिष्ठति रेखा लघुरूपाः कृताः किमु । इति किम् । यत् ईदृशी विधा प्रकारो येषाम् अनन्यसामान्यमाहात्म्येन सकललोकचेतश्चमत्कारिणस्तादृशा वयं सर्वेऽपि गुणा इहैव हीरकुमारे एव स्मो वर्तामहे, च पुनर्नापरत्र अपरस्मिन् स्थाने । एवंविधा वयं सर्वथापि न स्मः ॥
શ્લાકા
હીરકુમારની રામરાજી કાઇ અસાધારણ પ્રકારની શાભા ધારણ કરતી હતી. તે રામરાજી, હીરકુમારના શરીરમાંથી નીકળતી ક્રાંતિના સમૂહરૂપ ઝરણાના પ્રવાહમાં પ્રગટ થયેલા જાણે હરીયાળા અંકુરા ન હેાય ! અથવા તા થૈય, ઔદા, ગાંભીય આદિ ગુણા લોકોની સમક્ષ જાણે આ પ્રમાણે કહેતા ન હાય ! કે ‘અસાધારણ કેાટિના માહાત્મ્યવડે સમસ્ત જગતના ચિત્તને ચમત્કાર પમાડનારા એવા અમે સર્વે પણ ગુણા ફકત આ હીરકુમારમાં જ વસીયે છીયે, અન્ય કાષ્ટ સ્થાને રહેતા નથી,’ આ પ્રમાણે ગુણા રામરાજીરૂપે જાણે ન હેાય ! તેમ જણાતા હતા. ૫૧૧૬૫
स्कन्धोपधेः ककुदढौकनक विधाय, यस्माच्छिशोर्गतिरशिक्षि ककुद्मतेव ।
अभ्यस्यते गतिरिवास्य गतानुकार
कामेन विन्ध्यविपिनेष्वपि हास्तिकेन ॥ ११७ ॥
यस्मात् हीरनाम्नः शिशोः कुमारात् । उत्प्रेक्ष्यते - ककुद्मता वृषभेन गतिर्गमनम - शिक्षि शिक्षितेव । किं कृत्वा । स्कन्धोपधेरंसकपटात्ककुदस्य नैचिकशिरसः ढौकनक' प्राभृतं विधाय कृत्वा । अपि पुनर्गजव्रजेन विन्ध्यस्य जलबालकशैलस्य विपिनेषु काननेषु गह्वरेषु वा । उत्प्रेक्ष्यते - गतिर्मन्थरगमनविलासः अभ्यस्यते अभ्यास इव क्रियते । शिक्ष्यते वा । किंभूतेन हास्तिकेन । अस्य कुमारस्य गतस्य विलासेन मन्थरत्वेन वा गमनस्य अनुकरणमनुकारः सदृशीभवन तत्र कामोऽभिलाषो यस्य तेन ।