Page Text
________________
*
सर्ग ३ श्लो० १०५ - १०६] हीरसौभाग्यम्
यस्येभशङ्खमकरान् कलयन् प्रवाल
शाली पुनः श्रियमस्त शयः समुद्रः || १०५ ||
यत्कारणात्कुमारः उद्दाममनेकलोकानामातङ्ककारकत्वाद्वृत्कटम् । 'अबाधोच्छृङ्खलॊद्दामान्ययन्त्रितमनर्गलम्' इति हैम्याम् । उच्छृङखल यहुर्गतिर्नरकादिकुगतिः सैव पुर नगर ं तत्रार्गलतां परिघभावम् । 'द्वारेषु परिघोऽर्गला' इति हैम्याम् । अयं गमी गमिष्यति । 'यथा विदूराद्विरदूरतांगमी' इति नैषधे । ये जनाः अमु सं सम्यक् त्रिधा सेविष्यन्ते तान् तां दुर्गतिं गन्तु न दास्यत्यसौ तत इदं विशेषणम् । उत्प्रेक्ष्यते - इतीव हेतोः । तस्य कुमारस्य दोर्बाहुदण्डोऽपि अर्गलया नगर परिघेण उपमान सादृश्यं लभते प्राप्नोति । 'अमुष्य दोर्भ्यामरिदुर्गलुण्ठने ध्रुव गृहीतार्गलदीर्घपीनता' इति नैषधे । पुनर्यस्य सह मुद्रिकया उर्मिकया साक्षराइगुलीयकेन वा वर्तते यः समुद्रः शयः पाणिः श्रियं शोभामसूताजीजनत् । किं कुर्वन् । दधत् । कान् । कृतिभाजः रेखाकारीभूतान् इभा गजाः, शङ्खाः कम्बवः, मकरा यादोविशेषाः तान् । पुनः किंभूतः । प्रवालाः पल्लवास्तद्वत् शालते रक्तत्वेन सुकुमारत्वेन शोभते इत्येवंशीलः समुद्रोऽपि जलगजवारिजमकरकलितस्तथा विद्रुमविभ्राजी लक्ष्मी सूते च इत्युत्प्रेक्षा उपमा वा ॥
શ્લાકા
અનેક લેાકાતે અત્યંત દુ:ખદાયી એવી નરકદિ દુતિરૂપ નગરીમાં પ્રવેશ રાકવા માટે અર્ગલા સમાન હાથવાળા હીરકુમાર હતા. અર્થાત્ ‘જે કોઇ હીરકુમારની સમ્યક્ પ્રકારે ઉપાસના કરશે તેની દુર્ગતિ થશે નહિ' આ કારણથી હીરકુમારના એ હાથ અર્ગલાની ઉપમાને પ્રાપ્ત કરતા હતા. વળી, સમુદ્ર જેમ જલહસ્તી, શંખ, મત્સ્ય, અને પ્રવાલ યુક્ત હાવાથી લક્ષ્મીને ધારણ કરે છે તેમ હીરકુમારના હાથ પણ હસ્તિ, શંખ, મત્સ્ય અને પ્રવાલ આદિની રેખા યુક્ત હેાવાથી શાભાને
धारण उश्ता बता. ॥१०५॥
तस्य स्फुरद्युतिपयः परिपूर्णबाहु
१९९
मूलालवालविलसद्भुजगण्डि भाजः ।
रेजुः शयावनिरुहोऽङ्गुलयोऽनुशाखाः,
कामाङ्कुशैः किसलयैरिव शालमानाः ||१०६॥
तस्य कुमारस्याङ्गुलयः करशाखा रेजुः शुशुभिरे । नु इति अव्यय वितर्के विचारे प्रश्ने पृच्छायां वा । शयावनिरुहः पाणिरूपपादपस्य शाखाः शिखाः । किंभूतस्य शयावनिरुद्दः । स्फुरन्त्यो दीप्यमाना विस्तरन्त्यो वा द्युतयः कान्तय एव पयांसि सलि लानि तैः परिपूर्ण सामस्त्येन पूरितं व्याप्त बाहुमूल भुजकोटरः सः एवालवाल स्थान तत्र विलसन्नाश्लिष्यन् । 'स्यादालवालमावालमावापस्थानकं च सः' इति हेम्याम् । 'लस श्लेषणक्रीडनयोः' इति धातुः । अर्थात् प्रकटीभवन् यो भुजो बाहुः स एव गण्डि
| SR No. | 005967 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 01 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 614 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 86 MB |