Page Text
________________
१९४
हीरसौभाग्यम् [सर्ग ३ श्लो० ९६-९८ वक्त्राब्जधाम्न इव वा श्रुतदेवतायाः
सेवासुखानुभवनागतगौरपत्रेः ॥१६॥ कुमारेषु बालकेषु रूपेण श्रिया वा पुरंदर इव पुरंदरस्तस्य दन्तैर्दशनैरदीप्यत शुशुमे । उत्प्रेक्ष्यते-मुखखनेर्वदनाकरादभ्युद्गतैः प्रकटीभूतैर्वज्ररत्नहींरकमणिभिरिव । वाथवा उत्प्रेक्ष्यते । वक्त्राजधाम्नः कुमारवदनकमलमेव धाम मन्दिर यस्यास्तादृश्याः श्रुतदेवतायाः सरस्वत्याः सेवया अर्थात् तद्वाहनत्वात्स्वस्वामिन्या उपासनया कृत्वा यत्सुखं तस्यानुभवनार्थ तद्वा प्राप्तुमागतैः समकाल समेतैरिपत्रै राजहंसैरिव ॥
બ્લેકાર્થ કુમારોમાં ઈકસમાન એવા હીરકુમારની દંતપંક્તિ શોભતી હતી. તે દાંત કુમારના મુખરૂપી ખાણમાં ઉત્પન્ન થયેલાં જાણે વજીરને-હીરા ન હોય ! અથવા, કુમારના મુખકમલમાં નિવાસસ્થાનવાળી સરસ્વતી દેવીની ઉપાસનાથી, અર્થાત વાહનરૂપ હોવાથી, પિતાની સ્વામિનીની ઉપાસનાવી સુખપ્રાપ્ત કરવા માટે એકી સાથે આવેલા રાજહંસ ન હોય ! કુમારના દાંતને રાજહંસની ઉપમા भापीछे. ॥६॥
बिम्बाधरे निपतिताभिरभासि यस्य,
नितमौक्तिकशुचिद्विजचन्द्रिकाभिः । क्लप्तेन्दुदर्पणपयोजजये कृताभि
.. नाभीभुवेव सुमवृष्टिभिरेतदास्ये ॥९७॥ ... यस्य कुमारस्य निर्धूतानि उत्तेजितानि यानि मौक्तिकानि तानीव शुचिभिरुज्ज्वलाभिद्विजानां दन्तानां चन्द्रिकाभिज्योत्स्नाभिरभासि निर्वमे । किंभूताभिश्चन्द्रिकाभिः । निपतिताभिः आगत्य स्थिताभिः । कस्मिन् । विम्बाधरे गोल्हकतुल्ये ओष्ठे । उत्प्रेक्ष्यतेपतदास्ये कुमारवक्त्रे नाभीभुवा नारायणनाभ्यम्भोरुहजन्मना वेधसा कृताभिः कुसुम ष्टिभिरिव । कदा । क्लप्तोऽभिनिर्मितो य इन्दोश्चन्द्रस्य दर्पणानामादर्शानां पयोजानां पद्मानां जयः परस्परविरोधाधुद्ध पराभवः तत्र । तत्समय इत्यर्थः । 'नाभीमथैष श्लथवाससोऽनु' इति नैषधे नाभीशब्दो दीर्घोऽप्यस्ति ॥
કલેકાર્થ હીરકુમારના લાલ હોઠ ઉપર રહેલી, નિર્મલ મોતીના દાણા જેવા ઉજવલ દાંતની ચંદ્રિકા (પ્રભા) શોભતી હતી. તે દાંતની પ્રભા, જાણે ચંદ્ર, દર્પણ અને કમલના પરાભવ સમયે હીરકુમારના મુખ ઉપર બ્રહ્માએ કરેલી પુષ્પની વૃષ્ટિ ન હોય !
पूर्णामृतैररुणरत्नमनोज्ञमध्या,
पतीभवद्विजविराजिसवेशदेशा ।
| SR No. | 005967 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 01 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 614 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 86 MB |