Page Text
________________
१८८
हीरसौभाग्यम् [सर्ग ३ श्लो० ८५-८६ - अस्य कुमारस्य मौलौ मूर्धनि उष्णीषमाकारविशेषः सुषमां सातिशायिशोभां बिभर्ति स्म दधार । 'सोष्णीषमूर्धा ध्वजचिह्नपाणिः' इति चम्पूकथायां नलविशेषणम् । अत एव तीर्थकृद्य इतरेषामप्युत्तमपुरुषाणामुष्णीषं वर्ण्यते । उष्णीष किं कुर्वाणम् । दधान बिभ्राणम् । कम् । उत्तुङ्गभावम् उन्नतत्वम् । अथ पुनर्वर्तुलतां वृत्ताकारत्व च । इवोत्प्रेक्ष्यते-यस्मिन्हीरकुमारे समाजिगमिषोः सम्यक्प्रकारेण आगन्तुकामायास्तरुणत्वलक्ष्म्या यौवनश्रियः केशा एव रुहा दुर्वा । 'दुर्वा त्वनन्ता शतपविका । हरिताली रुहा' इति हैम्याम् । ताभिराश्रित आकलितः अके उत्सगे यस्य तादृशो मागल्यः कल्याणकारी कुम्भः कलश इव ॥
શ્લોકાર્થ
હીરકુમારના મસ્તક ઉપર ઉષ્ણીષ (પાગ-પાઘડી)ના આકારે સ્વાભાવિક ઉંચી અને વર્તુલાકારે રહેલી શિખા શોભતી હતી. (શ્રી તીર્થકર આદિ મહાપુરુષના મસ્તક ઉપર આવા પ્રકારની સ્વાભાવિક ઉંચી શિખા હોય છે અને તે પ્રશસ્ત કહેવાય છે). તે જાણે હીરકુમાર પાસે સમ્યફ પ્રકારે આવવા ઈચ્છતી તાર્યાલક્ષ્મીના કેશરૂપ દૂર્વા (અમુક પ્રકારનું તૃણવિશેષ)થી ભરેલા મધ્યભાગવાળો મંગલ કળશ ન હેય! I૮પા
यश्चन्द्रिकाङ्कितचतुर्द्विजराजराज
द्भालार्धशीतमहसो वहते स्म शश्वत् । शुद्धाशयोऽमृतरसायितवाग्विलासो,
द्वासप्ततिः कलयतात् स कलाः कथं न ॥८६|| यो हीरकुमारः शश्यन्निरन्तर चन्द्रिकया ज्योत्स्नया अङ्कितान् कलितान् । 'दशनचन्द्रिकया व्यवभासितम्' इति रघौ । इति चन्द्रिकाशब्देन दन्तद्युतिश्चन्द्रिका च । चतुःसंख्याका द्विजानां राजानो द्विजराजा राजदन्ताश्चन्द्रश्च । 'राजदन्तौ तु मध्यस्थावुपरिश्रेणिको क्वचित् । तथा राजत् दीप्यमान यद्भाल ललाटमेवार्धशीतमहाः सामिसोमस्तान् । सार्धचतुश्चन्द्रानित्यर्थः। वहते स्म दधार । स कुमारो द्वासप्ततिसंख्याकाः कलाः कथं न कलयतात् धत्ताम् । अपि तु सार्धचतुश्चन्द्रधारी गणनया द्वासप्तति. कलाकलित एव स्यात् । किंभूतः । शुद्धो निर्मल निष्पापः विशदश्च आशयश्चित्त मध्य च यस्य । पुनः किंभूतः । अमृतरसवत्सुधानिस्यन्द इवाचरितो वाग्विलासो वचनवैचित्री यस्य । चन्द्रा अपि शेवता अमृतयुताश्च स्युः ॥
બ્લેકાર્થ - જ્યોનાથી યુક્ત મુખ્ય ચાર દાંત રૂપી ચાર ચન્દ્ર અને દેદીપ્યમાન લલાટરૂપી અર્ધચન્દ્ર, એમ નિરંતર હીરકુમાર સાડાચાર ચન્દ્રને ધારણ કરતા હતા. તેથી શુદ્ધ અને નિર્મલ ચિત્તવાળા તથા સુધા ઝરતી વાણીના વિલાસવાળા હીરકુમાર રૂપી ચન્દ્ર, નિર્મલ અને નિરંતર અમૃતને સીંચી રહેલા साया२ य-द्रने धन'43 ('सो'3) शुता=१४+८=७२ मा प्रा महोतरे वायु ना बोध श?॥८ ॥
| SR No. | 005967 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 01 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 614 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 86 MB |