Page Text
________________
हीरसौभाग्यम् सर्ग ३ श्लो० ४९-५० वारां जलानामिव उल्लसन्तीनां प्रकटीभक्तीनाममन्दानामकुण्ठानामनल्पानाममेयानां वा मुदामानन्दानामियत्ता इयत्परिमाणत्वमेतावन्मात्रतां प्रमातु प्रमाणीकर्तु विज्ञावली प्राक्षश्रेणी न प्रभुरभूत् न समर्थीबभूव । ज्ञातु कदाचिन्न शक्नोति स्मेत्यर्थः । किंभूता विज्ञावली । हृत्सद्मसु स्वेषां विज्ञानां मनोमन्दिरेषु सूत्रितः सूत्रतामानीतः गोचरीकृतः । विज्ञात इत्यर्थः । जगत्त्रयस्य त्रिभुवनस्य विस्तरः प्रपञ्चो यया । 'प्रक्रियां नातिविस्तराम्' इति सारस्वतप्रथमश्लोके । त्रैलोक्यसकलस्वरूपवेदनविदुरापीत्यर्थः । 'तेजःपाल(स्य)श्च विष्णोश्च, कः स्वरूपं निरूपयेत् । स्थित जगत्त्रयीसूत्र, यदीयोदरकन्दरे ॥' इत्यर्बुदाचललूणिगवसतिमध्यस्थवस्तुपालप्रशस्तो ॥
પ્લેકાર્થ સૂતિકા ગૃહમાં પોતાના પુત્રના મુખરૂપી સંપૂર્ણ ચંદ્રના દર્શનથી કુરાશાહ અત્યંત આનંદને પામ્યા. જેમ સમુદ્ર, પૂર્ણિમાના સંપૂર્ણ ચંદ્રને જોતાં જ ઉલ્લાસને પામે છે. અર્થાત સમુદ્રમાં જેમ ભરતી આવે છે તેમ કરાશાહને પણ પુત્રના મુખચંદ્રને જોતાં જ નિરવધિ આનંદ પ્રાપ્ત થયે, જે આનંદની સીમાને ત્રણે જગતના સંપૂર્ણ સ્વરૂપને જાણવામાં કુશળ એવા પંડિતની પંગત પણ માપવાને માટે असमर्थ छ! Yell
आस्वादयल्लंवणिमामृतमेतदास्या
बश्यायभासि वसति गवि चानुतिष्ठन् । पश्यन्सुतं घुसदिवाजनि निर्निमेष
नेत्रारविन्दयुगलः स- महेभ्यकुम्भी ॥५०॥ स कुरानामा महेभ्यकुम्भी व्यवहारिकुञ्जरः सुत स्वनन्दन पश्यन् विकचलोचनाभ्यामवलोकयन् दिवि स्वर्गे सीदति तिष्ठतीति घुसत् देव इव निर्गतो निमेषो मीलन ययोस्तादृशे नेत्रे लोचने एवारविन्दे कमले तयोर्युगल द्वन्द्व यस्य । मेषोन्मेषरहितनः यनयामल इत्यर्थः । तादृशोऽजनि सजातः । किं कुर्वन् । एतस्यात्मनन्दनस्य आस्ये बदने एवावश्यायभास्तुहिनकिरणः चन्द्रस्तस्मिन् । 'अवश्यायस्तु तुहिन प्रालेय मिहिका हिमम्' इति हैम्याम् । लवणिमा लावण्यमेवामृत सुधारसमास्वादयन् पिबन् । पुनः किंभूतः । गवि भूमौ स्वर्गे च वसतिं वासमनुतिष्ठन् कुर्वन् । देवोऽपि चन्द्रामृतं पिबति ['असितमेकसुराशितमप्यभून्न पुनरेष पुनविशद विषम् । अपि निपीय सुरैर्जनितक्षयं स्वयमुदेति पुनर्नवमार्णवम् ॥' इति नैषधे । अस्यार्थ:-'अर्णवादागतमार्णव कृष्ण विषमेकेंन सुरेण हरेण अशित जग्धं पुनर्नाभूत् । पुनर्न जातमित्यर्थः । एष चन्द्रः पुनः श्वेत विष सुरैर्वयादिभिर्देवैनिपीड्य जनितक्षयम् । 'प्रथमां पिबते रविः' इत्यादि श्रुतेः । 'ईदृशमपि पुनर्जायते' इति । 'इज्येव देवप्रजभोज्यऋद्धिः शुद्धा सुधादीधितिमण्डलीयम्' इत्यपि नैषधे ।] स्वर्गे च तिष्ठति निर्निमेषश्च स्यात् ॥
પ્લેકાર્થ - શ્રેષ્ટિમાં હસ્તિસમાન કરાશાહનું નેત્રયુગલ પુત્રના મુખરૂપીચંદ્રમાંથી ઝરતા લાવણ્યરૂપી
| SR No. | 005967 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 01 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 614 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 86 MB |