________________
% 3D
सर्ग ३ श्लो० ४४-४५] हीरसौभाग्यम्
चक्रस्य चक्रिवदुदित्वरदीप्रदीप्ति
दण्डौघचण्डिमविखण्डितचण्डभासः । ....... इभ्यः स्वभृत्यजनराजिभिरुत्सुकाभिः,
संवर्यते स्म जननेन तनूभवस्य ॥४४॥ इभ्यः कुराहव्यवहारी उत्सुकाभिरुत्कण्ठाकलिताभिः स्वस्य कुरामहेभ्यसंबन्धिनां भृत्यजनानां सेवकलोकानां राजिभिः श्रेणिभिः तनूभवस्य पुत्रस्य जननेन जन्मना संवयते स्म वर्धाप्यते स्म । 'अत्रान्तरे प्रियभाषिताभिधाना चेटी राजान वर्धापयति' इति कल्पकिरणावल्याम् । वधित इत्यन्यत्र । वर्धापनिका दत्तेत्यर्थः । किंवत् । चक्रिवत् । यथा चक्रवर्ती चक्रस्योत्पत्त्या वर्धते स्म वर्धाप्यते स्म । किंभूतस्य सूनोश्चक्रस्य च । उदित्वरा उदयनशीलाः प्रादुर्भवन्त्यो वा । तथा दीप्रा दीपनशीला झलझलायमाना दीप्यमाना वा, दीप्तयः कान्तयः सरलतया निर्गमनाम् (लभमानाः) दृश्यमाना वा दण्डाकारा अत एव दण्डा इव दण्डाः प्रसरा वा तेषामोघो निकरः तस्य चण्डिमभिरत्युग्रताभिर्विशेषेण खण्डितोऽभिभूतश्चण्डभाः सूर्यो येन तस्य ॥
. साथ અતિ ઉત્કંઠિત બનેલા દાસજનોએ કુરાષ્ટિને પુત્રજન્મની વધામણી આપી. તેજસ્વી અને જેમાંથી તેજની કાંતિ દંડાકારે પ્રસરી રહી છે, તેવા પ્રકારના ચક્રરત્નની ઉત્પત્તિ જેમ ચક્રવર્તિને જણાવવામાં આવે છે તેમ નિરંતર ઉદયને પામતી અને દંડાકારે પ્રસરી રહેલા તેજની પ્રભાવડે તિરસ્કૃત કર્યું છેસૂર્યનું તેજ જેણે તેવા પ્રકારના સ્વરૂપવાન પુત્રના જન્મની વધામણી કરાશેઠને आपकामा माची. ॥४४॥ .. .
..। सूनोर्जनेरुपनतेरिव सेवधीना
मुद्गत्वरान् स्वजनवकूत्रसुधाकरेभ्यः । वर्णान् स्वकर्णपुटकेन सुधायमानान्,
पीत्वा तदा प्रमुमुदे हृदये महेभ्यः ॥४५॥ तदा तस्मिन् काले महेभ्यः कुराहव्यवहारी हृदये मनसि प्रमुमुदे जहर्ष । किं कृत्वा । पीत्वा सादर श्रुत्वा । कान् । वर्णान् अक्षराणि । किंभूतान् । सुधायमानान् अमृतवदाचरतः । केन पीत्वा । स्वस्यात्मनः कर्ण एव पुटकः पत्रभाजन तेन । अन्यदप्यमत पटकेन पीयते । पनः किंभतान ।
न् । उद्गत्वरान् प्रकटीभवन करार्धपराध्यभालाम' इति नैषधे । केभ्यः । स्वजनानां बन्धवर्गाणां ज्ञातिजनानां वा आत्मीयभृत्यलोकानां वा वक्त्राणि वदनानि एव सुधाकराश्चन्द्रास्तेभ्यः । सुधानामाकरात्सुधापि निर्गच्छेदिति । वर्णान् कस्याः । सुनोः पत्रस्य जनेर्जन्मनः । कस्या इव । उपनतेरिव यथा सेवधीनां पद्ममहापद्मादिनवनिधीनां स्वर्णरत्ननिधानानां वा आगमनस्य वर्णान् पीत्वा कश्चिन्मोदते ।
मृत