Page Text
________________
१५४
हीरसौभाग्यम् सर्ग ३ श्लो० २४-२५ खतां धत्ते । किंभूता सा कादम्बिनी च । उपकण्ठे समीपे वितिष्ठमानाः स्थितिं कुर्वाणा ज्येष्ठाः कुलवृद्धस्त्रियो ज्येष्ठमासश्च यस्याः । पुनः किंभूता । उन्मुखीभूता गर्भानुभावावगतलोकोत्तरप्रभावसंतानावलोकनार्थमुत्कण्ठीकृता उच्चमुखाश्च कृताः । वर्षाकाले हि लोका उन्मुखीभूय मेघागमं विलोकन्ते । यथा चम्पूकथायाम्-'तिरस्कृतशशाङ्ककान्तिकलापोच्चमुखमण्डलाः' । अथ तट्टिप्पनकम्-स्त्रियः वर्षाश्च किंभूताः । तिरस्कृतः शशाङ्कस्य कान्तिकलापः शोभासमुदायो येन तादृशमुञ्चमुन्नतं मुखमण्डलं यासां तथा तिरस्कृता आच्छादिता शशाङ्कस्य चन्द्रस्य कान्तिश्चन्द्रिका याभिस्तथा काय पयोवाहपानीयाय लापाः कुटुम्बीजनजेगीयमानरासकास्तैरुच्चं मेघागमविलोकनार्थमूर्ध्व मुखं वदनं येषां तादृशा मण्डला देशा यासु इति । तादृशा जना विश्वलोकाश्च यया ॥
___सार्थ સોળે કળાએ ખીલી રહેલા પૂર્ણિમાના ચંદ્ર જેવા ઉજજવલ મુખવાળી ચંદ્રાનના નાયીદેવી, સાડા સાત દિવસ અને નવમાસને ગર્ભસમય પરિપૂર્ણ થતાં મેઘમાલા જેમ વર્ષોને સન્મુખ બને તેમ પ્રસવની સન્મુખતાને ધારણ કરનારી બની. વર્ષાકાળની પૂર્વમાં જેમ જેઠ માસ રહેલે છે તેમજ મેઘના આગમનને લેકે ઉસુક બનીને જોઈ રહ્યા છે તેવા પ્રકારની મેઘમાલાની જેમ કુલવૃદ્ધાઓ સમીપમાં રહેલી છે જેની તેમજ ગર્ભના અનુભવથી જાણ્યો છે લેકેત્તર પ્રભાવ જે તેવા પ્રકારના પુત્રરત્નો જેવામાં અતિ ઉત્સુક બનેલી નાથદેવીને પ્રસૂતિ સમય પ્રાપ્ત થયો. ૨૪
वंश्यैः सुधाशनचिकित्सकयोरिवाभ
भृत्याविनिर्मितिविशारदतां दधानः । अध्यूपिरेऽखिलभिषग्वृषभैर्महेभ्य
जम्भद्विषद्भवनगर्भभुवः प्रदेशाः ॥२५।। अर्भस्य वालकस्य भृत्याया विनिर्मिती करणे विशारदतां पाण्डित्यं दधानैर्बिभ्रद्भिः अखिले उ समग्रेषु भिषक्षु वैद्यषु प्रधानत्वाद्वषभाः पुङ्गवास्तैः । दायीप्रमुखैरित्यर्थः । तथा 'कुमारभृत्याकुशलैरधिष्ठिते भिषग्भिराप्तैरथ गर्भवेश्मनि' इति रघौ । महेभ्येषु महाव्यवहारिषु जम्भद्विषतः शक्रस्य सर्वोत्कृष्टत्वात्कुंरासाहस्य भवनस्य गेहस्य गर्भभुवो मध्यभूमेः प्रदेशा विभागा अध्यूषिरे । आशिश्रियिरे । संश्रिताः । उत्प्रेक्ष्यते । वैद्यैः सुधाशनानां देवानां चिकित्सकयोवैद्ययोर्दस्रयोः स्वर्लोकवैद्ययोर्वश्यैर्गोत्रे समुत्पन्नैरिव । 'स्व. द्यावश्विनीपुत्रा-वश्विनौ वडवासुतौ । नासत्यावर्कजौ दस्रौ' इति हैम्याम् ॥ इति प्रसवसमयः ॥
લોકાર્થ બાળકને જન્મ નિરાબાધ રીતે કરાવવામાં નિષ્ણાત અને જગતના સમસ્ત વૈદ્યોમાં શ્રેષ્ઠ એવા વૈદ્યોએ, ઐકુલેમાં ઈન્કસમાન કુરાશાહના મહેલની ગર્ભાગાર ભૂમિને આશ્રય કર્યો, અર્થાત જન્મસમયે વિચક્ષણ વૈદ્યો વિદ્યમાન હતા તે વૈદ્યો જાણે, દેવોના અશ્વિનીપુત્રોના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલા ન હોય ? રપા
| SR No. | 005967 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 01 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 614 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 86 MB |