________________
सर्ग ३ श्लो०१५-१६]
हीरसौभाग्यम्
१४९
नो बिन्दुमुद्यच्छति ॥' इति वप्पी (बप्पी) द्वाष्टके । अतः पयोदनाम सार्थकम् । रोधो रुन्धनं
यस्याः ॥
લેાકા
જેના ગાલ, કસ્તૂરીમિશ્રિત અગરચ`દનના વિલેપનથી અને ગર્ભના અનુભાવથી અત્યંત ઉજ્જવલ છે, તેવા પ્રકારના નાથીદેવીના મુખવડે, મધ્યભાગમાં સ્પામતા ધારણ કરનારા ( કલ`કસહિત ) અને શરદઋતુ વડે જેના ઉપરથી મેધાનેા રાધ દૂર કરાયા છે. તેવા પ્રકારના ચન્દ્રની હાંસી કરાઈ ? અર્થાત્ ચંદ્ર કરતા પણ અત્યંત ઉજ્જવલ અને આહલાદક એવું નાથાદેવીનું મુખ શાભી રહ્યું હતું. ૫૧પપ્પા
लीलाचल लगणा विगलन्मरन्द
लुभ्यीि मधुपा सितपद्मपतिः ।
प्रस्पन्दमाननयनेन सविभ्रमभ्रू
भाजा यदीयवदनेन विडम्ब्यते स्म || १६ ||
यदीयवदनेन गर्भसमयत्वात् पाण्डिममण्डितेन नाथीमुखेन सितपद्मपतिः कुमुदमण्डली । 'वते तु तत्र कुमुदम्' इति हैम्याम् । विडम्ब्यते स्म अनुक्रियते स्म । 'पुण्ीकातपत्रस्तं विकसत्कासचामरः । ऋतुविडम्बयामास न पुनः प्राप तच्छ्रियम् ॥' इति रघौ । शरदृतुस्तं रघुं राजानं विडम्बयामास । अत्र चामरादिभिरनुचकार, परं तलक्ष्मीं न प्रापेति तद्वृत्तिः । किंभूतेन वदनेन । प्रस्पन्दमाने स्वभावचपले नयने लोचने यस्मिन् । 'प्रस्पन्दमानपरुषेतरतारमन्तश्चक्षुस्तव प्रचलित भ्रमरं च पद्मम्' इति रघौ । पुनः किंभूतेन मुखेन । सह विभ्रमेण विलासेन वर्तते तादृशीं ध्रुव नयनोर्ध्वरोमपद्धतिं भजतीति । किंभूता सितपद्मपक्तिः । लीलया नातिशयेन मन्दमरुत्प्रेरणया चलतां लोलीभवतां दलानां पत्राणां गणो यत्र । पुनः किंभूता । विगलन्तो निष्पतन्तो ये मरन्दा मधूनि तदर्थं लुभ्यन्तो लोलुपीभवन्तोऽत एव निलीनाः कोशान्त निश्चलीभूय स्थिता मधुपा भ्रमरा यस्याम् । तादृशी कुमुदावली | सगर्भत्वेन पाण्डुरमुखस्योपमानमिदम् । स्वभावमुखस्यान्योऽर्थः । निःसरन्मधुकृते लुब्धीभवतां निलीनानां च भृङ्गाणामासितमवस्थितं यत्र तादृक् पद्मपङ्क्तिः हसिता ॥
લેાકા
નાથીદેવીના મુખવડે શ્વેત કમલની શ્રેણિ વિડંબના પામી ! નેત્રોની સ્વાભાવિક ચપળતાવાળા અને વિલાસવાળી ભૃકુટિની શાભાવાળા નાયીદેવીના મુખથી, મંદમંદ પવન વડે ચંચલ બનેલા પત્રદલવાળી, અને ઝરી રહેલા રસમાં લાલુપી બનેલા ભ્રમા જેમાં નિશ્ચલ થઈને રહ્યા છે, તેવા પ્રકારની કુમુદશ્રેણિ તિરસ્કૃત બની. ।।૧૬।।
नीलारविन्दनयना कलमावदाता, बन्धुकदन्तवसना सितकान्तिवक्त्रा ।