________________
सर्ग २ श्लो० ७५-७८] हीरसौभाग्यम्
१०९ આકાશ અને પૃથ્વીના અંધકારનો જેણે નાશ કર્યો છે તેવા પ્રકારની જાણે આ પૃથ્વીમંડળની અપ્સરા ન હેય ? અથવા પિતાના પતિની જાણે મૂર્તિમાન કુલદેવી ન હોય ? ૭પ
तया क्रमादिभ्यविभावरीवरो, विमुद्रणाया गमितः स गोचरम् । वचोविलासैररुणांशुभिर्यथा-रविन्दवृन्दं दिवसाननश्रिया ॥७६।।
तया नाथीदेव्या क्रमादागमनानुक्रमेण वचोविलासैः स्ववचनचातुर्यातिशयैः स कुंराह्व इभ्येषु लक्ष्मीवत्सु विभावरीवरश्चन्द्रो मुख्यो विमुद्रणाया जागरणस्य गोचरं विषय गमितः प्रापितः । प्रबोधित इत्यर्थः । कयेव । दिवसाननश्रियेव यथा प्रभातलक्ष्म्यारुणांशुभिर्भानुकिरणैररविन्दानां पद्मानां वृन्द विमुद्रणाया गोचर गम्यते। विकाश्यते इत्यर्थः॥
જેમ પ્રભાતલક્ષ્મી સૂર્યના કિરણથી કમલેના સમૂહને વિકસિત કરે, તેમ નાથીદેવીએ અનુક્રમે મધુર વચનોથી શ્રેષ્ઠિઓમાં ચંદ્ર સમાન પોતાના પતિ કરાશાહને જગાડ્યા. ૭
सुमध्वजोर्वीधरजैत्रशस्त्रया, रहस्यवत् स्वप्न उदात्तनेत्रया । विनिद्रतां लोचनयोक्तिन्वते, न्यवेदि तस्मै व्यवहारिभास्वते ॥७७||
उदात्ते स्फारे कुमुदकमलकुवलयचकोरहरिणखञ्जनजयनशीले नेत्रे नयने यस्यास्तया तस्मै स्वकान्ताय स्वप्नो निद्रावस्थायां गजेन्द्रदर्शनं न्यवेदि कथितः । किंवत् । रहस्यवत् । यथा रहस्यं स्वप्रियाय निवेद्यते । तस्मै किंभूताय । व्यवहारिषु दीप्यमानत्वाद्भास्वते सूर्याय । पुनः किं कुर्वते । विलोचनयोनॆत्रयोविनिद्रतां निद्राभावात् स्मेरतां तन्वते विस्तारयते । कुर्वत इत्यर्थः । तया किंभूतया । सुमध्वजोर्वीधरः स्मरराजस्तस्य जैत्रं जगजयनशीलं यत् शस्त्रमायुधं तद्रूपया ॥
શ્લેકાર્થ વિકસિત નેત્રવાળી નાથીદેવી, જાણે જગતને જીતવા માટે કામદેવરૂ૫ રાજાનું અમેઘ શસ્ત્ર ન હોય ? આવી નાથીદેવીએ શ્રેષિઓમાં સૂર્યસમાન દીપ્તિમાન એવા પોતાના પતિ સંપૂર્ણ સ્વસ્થ यता, तियानीभ खनशननु निवान यु॥७॥
पडा
किमावयोरेष फलं प्रदास्यति, स्वपाणिसिक्तस्मयमानशाखिवत् ।
इदं निगद्य प्रमदाद्वसुंधरा-प्सरा व्यरंसीद् व्यवहारिवर्णिनी ।।७८||
व्यवहारिणः कुंरासाधोणिनी स्त्री नाथी प्रमदादानन्दात् इदमेतदुच्यमानं निगर कथयित्वा अर्थाद्भर्तुः पुरः । व्यरंसीद्विरमति स्म । किंभूता । वसुंधराया भूमेदिव्यरूपत्वादप्सराः । 'वातु जलौकोऽप्सरसः । 'सिकताः सुमनः समाः' । एतेषां शब्दानां बहुत्वं