________________
१०८
हीरसौभाग्यम् [सर्ग २ श्लो० ७३-७५ कथंचिन्निम्नीभूतात् । 'शय्यां त्यजन्त्युभयपक्षविनीतनिद्राः' इति रघौ । उभयाम्यां पक्षाभ्यां पार्धाभ्यां परावर्तनेन लोठनेन विनीता अपाकृता निद्रा यैः-इति तद्वत्तिः । तथा समीपतरुनिष्पतत्पल्लवपुष्पोपचितात्सकताजलोज्झिततटादुत्तिष्ठते ॥
શ્લેકાર્થ સ્વપ્નદર્શન પછી નાથીદેવી, પર્ણ સહિત વિકસ્વર પુષ્પોના સમૂહથી સુશોભિત અને વચમાં કંઇક નમેલી એવી રેશમી વસ્ત્રથી આચ્છાદિત શયાના મધ્યભાગમાંથી તત્કાળ ઉઠી. જેમ સમીપવતી વૃક્ષમાંથી ખરી પડેલા પર્ણ–પુષ્પોના ઢગલાવાળા નદીના કિનારામાંથી હસ્તીની ઉઠે તેમ ઉડી૭૩
मरालबालेव विलासगामिनी, क्षितौ क्षिपन्ती पदपद्मयामलम् । ततः समुद्दिश्य पतिं पतिव्रता, महेभ्यपत्नी पदवीं व्यभूपयत् ॥७४॥
शय्याया उत्थानानन्तरं महेभ्यपत्नी नाथी पति स्वभर्तारमुद्दिश्य । पतिपाचे गन्तुकामेत्यर्थः । पदवीं मार्ग व्यभषयदलंकृतवती। किंभता। पतिरेव स्वभतव व्रत सतीत्वेन यस्याः स्वपाणिग्रहीतारं विना स्वप्नेऽपि त्रिधापि नान्य पुमांस कामयते सा पतिव्रता । प्रथम तु सतीत्वसूचनमुक्तम् । अत्र काव्ये तु प्रकटत्वेन सतीत्व प्रतिपादितम् । कि कुर्वन्ती । क्षितौ पृथिव्यां पदपद्मयोर्यामल' युग्म क्षिपन्ती स्थापयन्ती। पुनःकि भूता। विलासेन । लीलया मन्थर गच्छतीत्येवंशीला । केब । मरालवालेव। यथा हंसस्य पत्नी हंसी विलासगामिनी भवेत् ॥
શ્લેકાર્થ શયામાંથી ઉઠયા પછી તરત જ પતિવ્રતા એવી નાથદેવી પોતાના પતિ પાસે જવાની ઈચ્છાથી પૃથ્વી ઉપર ચરણકમલને સ્થાપન કરતી, હંસીની જેમ મંદગતિથી ચાલતી, માર્ગને શોભાपती ती. ॥७॥
क्षणादथोवींवलयोर्वशी मणी-विभूषणध्वंसितरोदसीतमाः । असौ पुरस्तात्प्रकटीवभूषी, प्रियस्य मूर्तेव कुलाधिदेवता ॥७५॥
अथ स्वप्नदर्शनोत्थाननिर्गमनान्तरमसौ नाथी क्षणात्स्तोककालादेव प्रियस्य कुरासाधोः स्वभर्तुः पुरस्तादग्रे प्रकटीवभूबुषी व्यक्ता जाता समेत्याने तस्थौ। कि भूता। उविलयस्य भूमण्डलस्य उर्वशी नामाप्सराः। 'विशति विशति वेदीमुर्वशी सेयमुाः ' इति नैषधे । पुनः किं भूता । मणीभूषणै रत्नाभरणैर्ध्वसित निर्दलित रोदस्योर्यावाभूम्योस्तमो ध्वान्तं यया सा । उत्प्रेक्ष्यते । तस्येत्यस्य मूर्ता तनुमती कुलाधिदेवता गोत्राधिष्ठात्री देवीव । साप्यप्सरा भूषणमाणिक्यकान्तिविध्वस्ततमाः स्यात् ॥
શ્લોકાઈ ત્યારપછીનાથીદવી ટુંક સમયમાં પોતાના પતિની સમીપમાં ઉપસ્થિત થઈ. રત્નોના આભૂષણોથી