________________
D
१००
हीरसौभाग्यम् [सर्ग २ श्लो० ५५-५७ काणां निर्मलमौक्तिकानां वा । 'तारो निर्मलमौक्तिके' इत्यनेकार्थवचनात् । यद्वा रजतानां श्रिय शोभाम् । नक्षत्रवाची तारशब्दोऽकारान्तोऽप्यस्ति । 'प्रथममुपहत्यार्थ (घ) तारैरखण्डिततण्डुलैः' इति नैषधे। कैः । रदैर्दन्तैः । पुनः काम् । रमां लक्ष्मीम् । केन । आत्मना खरूपेण शरीरेण वा आत्मशब्देन च वपुः । प्रागनेकार्थोक्तेन दर्शितमस्तीति । पुनः कम्। मृगाङ्क चन्द्रम् । केन । आस्येन वदनेन । अपि पुनः किम् । चम्पक हेमपुष्पकम् । चम्पककुसुममित्यर्थः। जातावेकवचनम् । कया । रुचा कान्त्या ॥ इति नाथीसङ्गवर्णनम् ॥
કલેકાર્થ નાથીદેવી જાણે જગતને જીતનારા કામદેવનું અમોઘ શસ્ત્ર ન હોય ? કેમકે પોતાના સુકુમાર હાથથી કમલને, દેદીપ્યમાન દાંતાથી નિર્મલ મોતીઓને, શરીરની શોભાથી લક્ષ્મીને, મુખની સૌમ્યતાવડે ચંદ્રને અને દેહની અનુપમ કાન્તિથી ચંપકપુષ્પને પરાભવ કરતી નાથીદેવી અદ્ભુત સૌદર્યને ધારણ કરતી હતી. પપા
अथो मिथः प्रीतिपरीतदम्पती, इमौ कलाकेलिविलासशीलिनौ । लिलेसतुः केलिसरः सरिद्वनी-गिरीन्द्रभूमीषु रतिस्मराविव ॥५६॥
अथो कुंरानाथीदेव्योर्गुणरूपवर्णनानन्तर तयोविविधक्रीडावर्णनारम्भः । मिथः परस्परं प्रीत्या स्नेहेन प्रमोदेन वा परीतौ व्याप्तौ दम्पती स्त्रीभर्तारौ इमौ नाथीकुराख्यमहेभ्यो अथवा इमौ पूर्व व्यावर्णितस्वरूपौ दम्पती नाथीकुंराव्यवहारिणौ केलये क्रीडार्थ ये सरासि पद्माकराः सरितो नद्यः वन्य उद्यानानि गिरीन्द्राः सर्वक्रीडास्पदोपेताः पर्वताः तेषां भूमीषु स्थानकेषु विलेसतुः विविधक्रीडां चक्रतुः । इमौ किंभूतौ । कलाकेले कामस्य विलास लीलां शीलतो भजत इत्येवंशीलौ । इवोत्प्रेक्ष्यते-इमौ रतिस्मरौ केलतीकामाविव ॥
શ્લોકાર્થ કરાશાહ અને નાથીદેવીના રૂપ-ગુણનું જુદું જુદું વર્ણન કર્યા બાદ હવે તે દંપતીનું સમૂહરૂપે વર્ણન કરતા કવિ કહે છે. પરસ્પરની પ્રીતિમાં તત્પર કામદેવની શોભાને ભજનારા દંપતી ક્રીડાસરોવરે, નદીઓ, ઉદ્યાન અને ક્રીડાપર્વતેમાં વિવિધ પ્રકારની ક્રીડાઓ કરતા જાણે સાક્ષાત રતિ અને કામદેવના અવતાર હોય તેમ જણાય છે. પાપકા
सकाकतुण्डैणमदद्रवाङ्कितो-रसोः परिक्षालनतः कदापि तौ । सुतामिवार्कस्य विहारवाहिनीं, विनिर्मिमाते जलकेलिलालसौ ॥५७॥
कदापि कस्मिन्नपि प्रस्तावे दम्पती नाथीकुंराख्यौ सह काकतुण्डेन कृष्णागुरुणा वर्तते तादृशस्यैणमदस्य कस्तूरिकाया द्रवः पङ्कस्तेनाङ्कितयोाप्तयोरुरसोर्वक्षःस्थलयोः परिक्षालनतो धावनतः विहारवाहिनी विलासनदीम् । 'विहारस्तु जिनालये। लीलायां