________________
९४
हीरसौभाग्यम् सर्ग २ श्लो० ४२-४३ વિટીઓ સહિત સ્તનયુમ શોભે છે. તે, રસલુપ બનેલા ભ્રમરોના સંપર્કથી યુક્ત, સુવર્ણ કમલના જાણે બે ડોડા હોય તેમ જણાય છે. જો
तनूलताऽगाधतरङ्गितप्रभा-प्रतानपार्थाधिपयस्तितीर्पया। हरिन्मणीसेतुरिवात्मजन्मना, व्यधायि रोमावलिरेणचक्षुपः ॥४२॥
यस्या एणचक्षुपो मृगेक्षणाया रोमावलिलोमलेखा । इवोत्प्रेक्ष्यते-आत्मजन्मना सरेण हरिन्मणीनां मरकतरनानाम् । नीलरत्नघटित इत्यर्थः । सेतुः पद्येच व्यधायि नि. प्यादितः । कया । तनूलता नाथीकाययष्टिः तस्या अगाधमतिशायि अलब्धमध्य तथा तरङ्गित कल्लोलित यत् प्रभाणां कान्तीनां प्रतान वृन्दः स एव पाथोधिः समुद्रः तस्य पानीयानां तितीपया तरीतमिच्छया । अथ वा 'रिरंसया' इति पाठे तु समुद्रजले सहावरोधेन खेलितुमिच्छया । श्रूयते हि 'स्तम्भतीर्थे खासमोहल इति नाम्नः स्वमन्दिराजलधिजले खेलनार्थिना केनापि पातिसाहिना सेतुः कारितोऽभूत्तदाकृतिरधुनापि किंचित् दृश्यते श्रूयते च' इति । अत्रोक्षार्थ सरेण, वास्तवाथे त्वात्मजन्मना घात्रा। 'मन शृङ्गारसंकल्पात्मनो योनिः' इति सराभिधानम् । तथा 'नाभिपनात्मभूरपि' इति धातुरभिधा । इदं द्वयमपि हैम्याम् ॥
Gडा५
મૃગચના નાથીદેવીની રામરાજીશમે છે. નાથીદેવીના, અગાધ અને તરંગિત શરીરની કાન્તિના સમૂહરૂપ સમુદ્રમાં તરવાની ઈચ્છાથી અથવા તો ક્રીડા કરવાની ઈચ્છાથી જાણે કામદેવે નીલમણીને પુલ બનાવ્યો ન હોય? તેવી રોમરાજી શોભતી હતી. સ્તંભનપુરમાં ક્રીડાથી એવા એક બાદશાહે પિતાના મહેલથી સમુદસુધી કીડાથું ખાસ મહાલ” નામનો પુલ બનાવ્યા હતા. અદ્યાપિ પર્યત તેની કંઈક આકૃતિ દેખાય છે.] i૪રા
द्रवीभवद्भरिसिताभ्रचन्दन-प्रगल्भवाल्हीककुरङ्गनाभिभिः । विलिप्य काचित्कुतुकात्पृथग्वलीः, कदाचिदेतामिदमूचुपी सखी ॥४३॥
काचित्सखी कदाचित्प्रसाधनसमये एतां नाथीदेवीमिदमो वक्ष्यमाणमूचुपी कथितवती । किं कृत्वा । कुतुकात्कौतूहलाद्वलीरुदरवर्तिमांससंकोचलक्षणा रेखा विलिप्य लिप्त्वा । काभिः । द्रवीभवन्त्यः सपङ्कजलभाव भजन्त्यो याः भूरिः प्रचुरः, सिताभ्रः करो यत्र ताहक्चन्दन श्रीखण्डम्, तथा प्रगल्भं मनोज्ञ वाल्हीक कुकुमम्, तथा कुरङ्गनाभिः कस्तूरिका, ताभिः । कथम् । पृथक् एकां वली चन्दनेन, द्वितीयां वली कुडकुमेन, तृतीयां वलि कस्तृरिकयेत्यर्थः । इदं किमुवाच तदेवोच्यते ॥
શ્લેકાર્થ શૃંગારના સમયે કોઈ એક સખી કૌતુકથી નાથીદેવીના ઉદર ઉપર રહેલી ત્રિવલી જુદી જુદી ત્રણ રેખાને ઘણું કપૂરથી યુક્ત, ચંદનથી મનેહર, કુંકુમ અને કસ્તૂરી આદિના પ્રવાહથી લીપીને आ प्रभारी हेती ती. ॥४॥