________________
सर्ग २ श्लो० ३९-४१] हीरसौभाग्यम्
९३ वाप्तुं योग्यमवाप्यन अवाप्यमनवाप्यं तस्मात् प्राप्तुमशफ्याल् मगोभिधानादर्थात् नाथीचित्तनाम्नः निजस्यात्मीयस्य पत्तनादधिष्ठाननगरात् । राजधान्या इत्यर्थः । एता. वता स्वभरि विना परेण केनापि पुंसा तन्मनः सर्वथापि ग्रहीतुमशक्यम् । एतेन विशेषणेन तस्याः सतीत्वमसूचि । चलितस्य किं कर्तुम् । विजेतुं स्ववशीकर्तुम् । किम् । जगत् त्रिभुवनम् ॥
પ્લેકાર્થ નાથીદેવીના વક્ષસ્થળ ઉપર રહેલી પુષ્પમાલાવડે, કામદેવરૂપી રાજાની આગળ મંગલમાલિકારૂપે આચરણ કરાયું. શાથી? અન્ય રાજાપુરુષો માટે અપ્રાપ્ય નાધીદેવીના “મન” રૂપી પોતાની રાજધાનીમાંથી સારાયે વિશ્વને જીતવાને માટે પ્રયાણ કરી રહેલા કામદેવરૂ૫ રાજાની આગળ જાણે વંદનમાલિકા शनहाय ? 'परानवाप्य' मा विशेषाथी नाथीवाना सतीत्वनुसूयन याय छे. भयात् तनु મન પોતાના પતિ સિવાય અન્ય કેઈપણ પુwવડે અપ્રાપ્ય હતું. ૩૯
यदीयहृत्केलिनिकेतखेलिन, झपाङ्कमाकारयितुं सुहृत्तया । सितांशुनेव प्रहितोडुमण्डली, विभाति यद्वक्षसि मौक्तिकावली ॥४॥
यस्या वक्षसि हृदये मौक्तिकावली हारलता हारमौक्तिकपक्तिविभाति । उत्प्रेक्ष्यते-सितांशुना चन्द्रेण सुहृत्तया खमित्रत्वेन झपाङ्क मच्छलाञ्छन काममाकारयितु खपाङ्के आह्वातुं प्रहिता प्रेषितोडुमण्डली तारकश्रेणिरिव । किंभूत झषाङ्कम् । यदीय नाथीसंवन्धि हुन्मन एव केलिनिकेत क्रीडागृह तत्र खेलतीत्येवंशीलम् । 'भीम कृत्वाखेलिनम् ' इति पाण्डवचरित्रे ॥
પ્લેકાર્થ નાથીદેવીના હૃદય ઉપર મોતીની માળા શોભે છે. તે, નાથીદેવીના હૃદયરૂપી ક્રીડાગૃહમાં ખેલી રહેલા પોતાના મિત્ર કામદેવને પોતાની પાસે બોલાવવાને માટે ચંદ્રવડે મોકલાયેલી જાણે તારાઓની શ્રેણિ ન હોય? (તેવી મોતીની માળા શોભે છે.) I૪
रथाङ्गलीला दधतौ प्रभाम्भसि, स्तनौ तदीयौ स्फुरतः सचूचुकौ ।
मरन्दलुभ्यभ्रमरानुषङ्गिनौ(णौ), सुवर्णपङ्केरुहकुड्मलाविव ॥४१।।
प्रभाम्भसि यत्कायकान्तिनीरपूरे रथाङ्गयोश्चक्रवाकयोलीलां शोभां दधतौ धारयन्तौ तस्या इमौ तदीयौ नाथीसंवन्धिनौ कुचौ स्फुरतः । किंभूतौ । सह चूचुकाभ्यां स्तनवृन्ताभ्यां वर्तेते यौ । उत्प्रेक्ष्यते सुवर्णपङ्केरुहयोः कनककमलयोः कुड्मलौ कोशाविन । कुड्मलौ पुंक्लीबलिगे । किंभूतौ । मरन्देषु मधुयु लुभ्यतां लोलुपीभवतां भ्रमराणामनुपडः सङ्को ययोः। उपरि भ्रमरपरीरस्मितावित्यर्थः ॥
प्राथ શરીરની કાન્તિરૂપી પાણીના પ્રવાહમાં ચક્રવાક અને ચક્રવાકીની શોભા ધારણ કરતું તેણીનું