________________
૬
ભગવાન બુદ્ધ
जिह्वाच्छेदो धारणे शरीरभेद इति । अत एव चार्थादर्थज्ञानानुठानयोः प्रतिषेधो भवति 'न शूद्राय मतिं दद्यात्' इति । (બ્રહ્મસૂત્રરાાંમાન્ય અ. ૨/૩/૨૮)
"
“ અને તેથી જ શૂદ્રને ( બ્રહ્મજ્ઞાનનેા ) અધિકાર નથી. કારણ કે સ્મૃતિએ તેને વેદ સાંભળવાને અને અધ્યયન કરવાને પ્રતિષેધ કર્યાં છે. વેદશ્રવણના પ્રતિષેધ, વેદાધ્યયનના પ્રતિષેધ અને તેનું અજ્ઞાન તથા અનુષ્ઠાનને પ્રતિષેધ, સ્મૃતિએ શૂદ્રને માટે કર્યાં છે. શ્રવણુપ્રતિષેધ આ પ્રમાણે: · તે વેદવાકય સાંભળે તે તેના કાન લાખથી અને સીસાથી ભરવા. 'शुद्र એટલે પગવાળું સ્મશાન. તેથી શુદ્રની નજીક અધ્યયન કરવું નહિ.' અને તેથી જ અધ્યયન પ્રતિષેધ પણ થાય છે. કારણ કે જેની નજીકમાં પણ અધ્યયન કરી શકાય નહિ, તે પોતે શ્રુતિનું અધ્યયન કેવી રીતે કરશે? અને તે વેચ્ચારણ કરે તેા તેના જિહવાચ્છેદ કરવા, ( વેદમંત્રનું) ધારણ કરે તેા તેને મારી નાખવા ( શરીરભેદ કરવા, એવું કહ્યું છે. તેથી તેણે વેદનું અર્થજ્ઞાન અને અનુષ્ઠ!ન કરવું નહિ એ સિદ્ધ ચાય છે. શુદ્રને મતિ આપવી નહિ.'
"
ܙܙ ܙ
શંકરાચાર્યે શૂદ્રો પર જુલમ કરવા માટે લીધેલા આધાર ગૌતમધ સૂત્ર ઇત્યાદિ ગુપ્ત રાજાએના સમયમાં રચાયેલા ગ્રંથાના છે. એટલે સમુદ્રગુપ્તથી ( ઇ. સ. ના ચોથા સૈકાથી ) તે એક શંકરાચાર્ય સુધી (ઇ. સ.ના નવમા સૈકાના પ્રારંભ સુધી) આપણા બ્રાહ્મણ પૂર્વજોએ શૂદ્રોને ખાવીને પેાતાનું પ્રભુત્વ કાયમ રાખવા પ્રયત્ન સતત ચાલુ રાખ્યા હતા, એમ જણાય છે. ધમ સત્રકાર અને શંકરાચાર્ય એ એમાં ફેર એટલેા જ કે સૂત્રકારોના સમયમાં મુસલમાનેએ આ પ્રદેશમાં પ્રવેશ કર્યાં નહાતા અને શંકરાચાર્યના વખતમાં સિંધ દેશ મુસલમાનના કબજામાં ગયેા હતા અને ત્યાં મુસલમાની ધના સતત પ્રસાર ચાલુ હતા. તેમની પાસેથી તે આપણા આચાયે સમાનતાને પાડે લેવા જોઇતા હતા. પણ તેમ ન કરતાં આ આચાય પેાતાનું જાતિભેદનું ટટ્ટુ આગળ ધપાવતા જ રહ્યા. તેનાં પરિણામેા આ