________________
૩૨
ભગવાન બુદ્ધ
મુદ્દે રજા આપી.† આ કામમાં મધ્યદેશમાં ઓછામાં ઓછા વીસ ભિક્ષુએની જરૂર હતી.
૧૫. ગંધારા (ગાંધારા )
ગાંધારાએની રાજધાની તસિલા ( તક્ષશિલા ) હતી. ત્યાં પુખ઼ુસાતિ નામના રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેણે ઉત્તરાવસ્થામાં પેાતાનું રાજ્ય છેડયું અને રાજગૃહ સુધી પગે ચાલીને પ્રવાસ કરી ભિક્ષુસંધમાં પ્રવેશ કર્યાં. ત્યારપછી પાત્ર અને ચીવર શોધવા માટે તે ફરતા હતા ત્યારે તેને એક ગાંડી ગામે મારી નાખ્યા. ગાયે તેને મારી નાખ્યાની કથા મઝિનિકાયના ધાતુવિભગસુત્તમાં આવી છે. તે તક્ષશિલાના રાજા હતા અને તેને બિસાર રાજા સાથે મિત્રતા કઈ રીતે થઈ, વગેરેનું સવિસ્તર વર્ષોંન આ સુત્તની અનુકથામાં મળે છે. તેને સારાંશ નીચે મુજબ:—
તક્ષશિલાના કેટલાક વેપારીએ રાજગૃહ આવ્યા. બિંબિસાર રાજાએ રિવાજ મુજબ તેમનેા સત્કાર કરીને તેમના રાજાની ખબર પૂછી. તે અત્યંત સજ્જન છે અને ઉમરમાં પેાતાના જેટલા જ છે, એવું જાણ્યા પછી બિંબિસાર રાજાના મનમાં તેના વિષે પ્રેમાદર પેદા થયા; અને તેણે તે વેપારીઓને કર માફ કરીને પુ±સાતિ રાજાને મૈત્રીને સંદેશ માકલ્યા. આથી પુષુસાતિ બિબિસાર ઉપર ઘણા ખુશ થયા. મગધ દેશમાંથી આવતા વેપારીઓ પર કર તેણે માફ કર્યો અને પેાતાના નેાકરા દ્વારા તે વેપારીઓ સાથે બિંબિસાર રાન્ન માટે આઠ પચરંગી બહુમૂલ્ય શાલેા ભેટ મેકલી આપી. બિંબિસાર રાજાએ ભેટના ખલામાં એક સુવર્ણ`પટ સરસ કર`ડિયામાં નાખીને મેકક્લ્યા, તે સુવર્ણપટપર બુદ્ધ ધર્મ અને સંઘના ગુણ ઉત્કૃષ્ટ હિંગળાક વડે લખ્યા હતા. તે વાંચીને પુખ઼સાતિને યુદ્ધને મળવાની લગની લાગી; અને અન્તે રાજ્યત્યાગ કરીને તે પગે ચાલીને છેક રાજગૃહ પહોંચ્યા. †મહાવર્ગ, ભાગ ૮મા; બૌદ્ધસંધને પરિચય '' પૃ. ૩૦-૩૧ જુએ.
66
