________________
ભગવાન બુદ્ધ
થઈ પડ્યો છે. પણ વેદોમાં દાસ અને દાશ એ બે ધાતુઓને પ્રયોગ
આપવું 'ના અર્થમાં થાય છે, અને તે જ અર્થ આધુનિક કેશમાં પણ આપવામાં આવ્યો છે. તેથી દાસ શબ્દનો મૂળ અર્થ, દાતા, ઉદાર ( Noble) એવો હોવો જોઈએ. આસ્તાના ફર્વદીનયસ્તમાં આ દાસને અર્થે દેશના પિતરોની પૂજા થાય છે. તેમાં તેમને “દાહિ” કહ્યું છે. (We worship Fravashis of the holy men in the Dahi Countries.)
પ્રાચીન પર્શિયન ભાષામાં સંસ્કૃત સ ન ઉચ્ચાર હ થતો હતો. દા. ત., સપ્તસિંધુને આવેસ્તામાં હહિંદુ કહ્યું છે. તેને જ અનુસરીને દાસી અથવા દાસનું રૂપાંતર દહિ થયું છે.
આર્ય
આર્ય શબ્દ ઋ ધાતુમાંથી નીકળ્યો છે; અને જુદા જુદા ગણમાં ઋ ધાતુનો અર્થ ઘણે ભાગે ગતિદર્શક જ છે. તેથી આર્ય શબ્દને અર્થ ગતિ કરવાવાળે એવો થાય છે. આને ઘરબાર માંડીને રહેવું ગમતું ન હતું એમ જણાય છે. મોગલ જેવી રીતે તંબુઓમાં રહેતા, તેવી જ રીતે આર્ય લકે તંબુઓમાં કે મંડપ નાખીને રહેતા હોવા જોઈએ. એક બાબતમાં તેમની આ પરંપરા હજી પણ કાયમ રહી છે. બાબિલેનિયામાં યજ્ઞયાગાદિની જગ્યા એટલે મોટાં મોટાં મંદિરના ચોગાનની જગ્યા એમ અર્થ થાય છે. અને હરપ્પા તથા મહિજદારે આગળ જે પ્રાચીન નગરના અવશેષો મળી આવ્યા છે, તેમાં પણ દાહિ લેકનાં મંદિરો જ યજ્ઞયાગાદિ માટેનાં સ્થળે હતાં એવું તેનું માનવું છે. આ પરંપરા આર્યોએ તોડી નાખી. યજ્ઞયાગ મંડપમાં જ થવા જોઈએ એવી પરંપરા તેમણે શરૂ કરી. આર્યના વંશજે તંબૂમાં રહેવાનું છોડીને ધીમે ધીમે ઘર બાંધીને રહેવા લાગ્યા, પણ યજ્ઞ માટે મંડપ જ જોઈ એ એ પ્રથા હજી પણ ટકી રહી છે.
